علوم زمین خوارزمی، جلد ۱، شماره ۲، صفحات ۱۲۵-۱۳۵
عنوان فارسی تغییرات محیطی دلتای رودخانه کرخه با استفاده از ژئوشیمی رسوبات
چکیده فارسی مقاله دلتاها از مهم‌­ترین واحدهای ریخت‌شناسی محسوب می‌شوند که تأثیر زیادی در فعالیت­های کشاورزی، استخراج معادن، مدیریت سواحل و نظایر آن دارند. علیرغم وجود منابع آب و خاک مناسب در دلتاها، پدیده­های محیطی گوناگونی مانند تغییرات آب ­و­ هوایی و تغییرات سطح اساس دریاها آن­ها را تحت تأثیر قرار می­دهد. اثر این تغییرات بر ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی، کانی­شناسی رسوبات ظاهر می‌شود. بنابراین این پژوهش با هدف تحلیل محیط­های رسوب­گذاری دلتای رودخانۀ کرخه بر اساس ویژگی­های شیمیایی رسوبات دیرینه انجام شد. بدین‌منظور پس از پردازش داده­های رقومی، تهیه نقشۀ ژئومورفولوژی و بازدید اولیه از منطقه، محیط­های رسوب­گذاری و محل­های مغزه­گیری مشخص شدند. مغزه­گیری با یک دستگاه ماشین حفاری دورانی و به‌صورت پیوسته، تا عمق ده متری در دو محل رفیع و جفیر انجام شد. از میان مغزه­ها، تعداد 20 نمونه برای انجام آزمایش­های کانی‌شناسی و شیمیایی انتخاب شدند. تفاوت در ویژگی­های شیمیایی و کانی‌شناسی نشان داد حداقل سه مرزگسستگی عمده بین لایه­های رسوبی تا عمق 10 متری وجود دارد. علاوه ­براین ضخامت و نوع رسوبات در بین گسستگی­ها شرایط یک‌سانی نداشته و تغییرات آن تابع پایداری محیط­های رسوب­گذاری است. بر این اساس به‌دلیل سیر افزایشی شاخص Mg/Ca، منیزیم، درصد شوری و هم‌چنین کاهش درصد ذرات رسی، مشخص شد روند تغییرات محیط­های رسوبی از عمق­ 10 تا 5 متری به‌سمت شرایط خشک و محیط­های پرانرژی است. در حالی­که از عمق 5 تا 4 و 3 تا 0 متری این روند به‌سمت شرایط اقلیمی مرطوب­تر و محیط­های کم­انرژی است. براین ­اساس نتیجه‌گیری می‌شود که شرایط محیط­های رسوب­گذاری دلتای رودخانه کرخه حداقل در هولوسن بالایی ثابت نیست و این مسئله منجر به تغییراتی در دلتای رودخانه شده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تغییرات آب و هوایی، رسوب‌گذاری، شیمی رسوبات ، دلتای‌کرخه
عنوان انگلیسی Environmental Changes of Karkheh River Delta Using Sediments Geochemical data
چکیده انگلیسی مقاله Deltas are the most important morphological units which have a tremendous effect on agricultural activities, mining, coastal management, etc. Despite appropriate soil and water resources, deltas are influenced by environmental phenomena such as climate change and sea level changes. The effect of these changes will appear on physico-chemical and mineralogical features of delta’s sediments. The current research was conducted to analyze Karkheh delta depositional environments based on the chemical characteristics of ancient sediments. Depositional environments and locations of core were identified using digital data processing, geomorphology mapping, and ​​ initial visit of the area. The coring was carried out using rotary drilling machine continuously down to a depth of 10 m in Jofeir and Rofayeh. Twenty samples were collected from cores for mineralogical and chemical tests. The changes in chemical and mineralogical characteristics revealed that at least three major discontinuities exist between sedimentary layers to a depth of 10 m. In addition, thickness and type of the sediment are not in the same and change depending on the stability of depositional environments. The increasing trend in Mg/Ca, magnesium and salinity; and the decreasing trend in clay particle percentage show that sedimentary environments tend to change toward a dry conditions and high energy environments from depth of 5 to 10 meters. In contrast, at the depth of 5 to 4 and 3 to 0 meter, this trend is towards more humid climate and low energy environments. Therefore, it is concluded that the depositional environment of Karkheh River delta at the upper Holocene is not constant, and this led to recognizable changes in the delta.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله فاضل ایرانمنش | f iranmanesh
soil conservation and watershed management research institute
پژوهشکدۀ حفاظت خاک و آبخیزداری

مهران مقصودی | m. maghsodi
دانشگاه تهران، دانشکدۀ جغرافیا
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)

ابراهیم مقیمی | e moghimi
دانشگاه تهران، دانشکدۀ جغرافیا
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)

مجتبی یمانی | m yamani
دانشگاه تهران، دانشکدۀ جغرافیا
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)

امیرحسین چرخابی | a.h charkhabi
پژوهشکدۀ حفاظت خاک و آبخیزداری

نشانی اینترنتی http://gnf.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-25-1&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله دریافت فایل مقاله
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده عمومی
نوع مقاله منتشر شده مقاله مستقل
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات