تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد ۱۵، شماره ۳۶، صفحات ۱۵۷-۱۷۹
عنوان فارسی پراکندگی فضایی عوامل آب و هوایی در حوضه مرکزی و شمال ایران با استفاده از مدل های آماری
چکیده فارسی مقاله پهنه بندی آب وهوایی و شناخت نواحی همگن اقلیمی امری ضروری جهت آمایش سرزمین و برنامه ریزی های منطقه­ای می باشد. هدف از این مطالعه مقایسه تفاوت های اقلیمی سه منطقه جغرافیایی ایران، ناحیه ساحلی خزر، ناحیه کوهستانی و ناحیه خشک داخلی که در محدوده استان های مازندران، سمنان، تهران، قزوین، قم و مرکزی جای می گیرد است. روش کار در این تحقیق، بررسی داده های آب و هوایی 56 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژی و 19 عنصر اقلیمی با استفاده از مدل­های خوشه بندی و تحلیل عاملی است. بدین منظور یک ماتریس با ابعاد 19*56 و با آرایش R تشکیل و به عنوان پایگاه داده برای ناحیه بندی مورد استفاه قرار گرفت. با اعمال تحلیل عاملی بر مبنای تحلیل مولفه های اصلی و با چرخش متعامد واریماکس مشخص شد که در اقلیم این سه منطقه، چهار عامل رطوبتی، دمایی، غباری و تندری موثر می باشند که در مجموع بیش از 85 درصد از واریانس اقلیم منطقه را تبیین می­کنند. با انجام تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی و با روش ادغام وارد بر روی ماتریس نمرات عامل ها، چهار ناحیه اصلی و چندین خرده ناحیه شناسایی شدند. نواحی اصلی عبارتند از ناحیه گرم و خشک بیابانی، ناحیه کم بارش دامنه ای، ناحیه سرد و نیمه پربارش کوهستانی و در نهایت ناحیه معتدل و پر بارش. بررسی نواحی چهارگانه با شرایط محلی و منطقه ای نشان می دهد که همسایگی با منابع رطوبتی مانند دریای خزر و پیکربندی ناهمواری ها مانند ارتفاعات رشته کوه البرز نقش تعیین کننده ای در شکل گیری خرده نواحی شمال ایران دارند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ناحیه بندی ، تحلیل مولفه ها ، تحلیل عاملی ، تحلیل خوشه ای ، اقلیم ،
عنوان انگلیسی Spatial dispersion of climatic factors in North and central basin of Iran using statistical models
چکیده انگلیسی مقاله Understanding weather zoning and knowing homogeneous climate regions are essential for land use and regional planning. The aim of this study was to compare three different geographical climate of Iran, the Caspian coastal, mountainous and arid interior of the provinces of Mazandaran, Semnan, Tehran, Qazvin, Qom, and Markazi. In order to do this study, climatic data of 56 synoptic and climatology stations and 19 climatic elements were used by using cluster analysis and factor analysis models. For this purpose, a matrix with dimensions of 56 x 19 and the R configuration and as a database was used for segmentation. By applying factor analysis based on principal components analysis with Varimax orthogonal rotation it was determined that in the climate of these three regions, four factors of humidity, temperature, dust and thunderstorms are affecting more than 85% of the total variance of the climate of this region. The hierarchical cluster analysis method and integration into the matrix of factor scores, four main and several sub-region areas were identified.The main areas are hot, dry desert area, ​​low rainfall mountain slopes, the mountainous and cold and semi-rainy regions and high rainfall and finally the moderate high rainfall. The study of four areas and their local and regional conditions shows that the neighborhood with humidity source such as the Caspian Sea and rough configurations such Alborz Mountains play a decisive role in the formation of north sub-areas.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله حکیمه بهبودی | hakimeh behboudi
کارشناسی ارشد آب و هواشناسی ، دانشگاه خوارزمی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه خوارزمی (Kharazami university)

محمد سلیقه | mohammad saligheh
دانشیار آب و هواشناسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه خوارزمی (Kharazami university)

علی بیات | ali bayat
دانشجوی دکتری آب و هواشناسی دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه خوارزمی (Kharazami university)

اکرم ذاکری | akram zakeri
دانشجوی کارشناسی ارشد آب و هواشناسی ، دانشگاه خوارزمی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه خوارزمی (Kharazami university)

فاطمه جمالی | fatemeh jamali
کارشناسی ارشد آب و هواشناسی ، دانشگاه خوارزمی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه خوارزمی (Kharazami university)

نشانی اینترنتی http://jgs.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-3-242&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله دریافت فایل مقاله
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات