تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد ۱۵، شماره ۳۶، صفحات ۷۳-۹۶
عنوان فارسی محاسبه شاخص آسیب پذیری اقلیمی مبتنی بر مدل ضربی-نمایی استان سیستان و بلوچستان
چکیده فارسی مقاله افزایش مواجهه با تغییر(پذیری) اقلیم، افزایش آسیب­پذیری را در پی دارد و جامعه ­ای که ظرفیت سازگاری کم و حساسیت اقلیمی بالایی دارد مستعد آسیب­ بیشتر است. کاهش آسیب­پذیری به سیاست­ و استراتژی­های سازگاری وابسته است و طراحی و ارزیابی این استراتژی­ها به اندازه­گیری آسیب­پذیری اقلیمی نیاز دارد. در این مطالعه با هدف توسعه شاخص آسیب­پذیری اقلیمی، ابتدا نمره­ی عامل مواجهه با تغییر(پذیری) اقلیم برای ایستگا­­ه­های زابل، زاهدان، ایرانشهر و چابهار در دو دوره­ی پنج­ساله محاسبه شد. سپس نمرات عوامل ظرفیت سازگاری و حساسیت اقلیمی به کمک داده­های سرشماری و سالنامه­های 1385 و 1390 استان­های کشور تعیین شد. با توجه به ماهیت مسئله آسیب­پذیری و عوامل موثر آن، بر مبنای مدل ضربی-­­ نمایی، شاخص آسیب­پذیری اقلیمی طراحی شد. سپس برای چهار محدوده و کل استان، شاخص و درجات آسیب­پذیری محاسبه شد. نتایج نشان داد هر چند ظرفیت سازگاری استان نسبت به قبل بیشتر شده ولی به دلیل افزایش مواجهه و حساسیت اقلیمی، میزان آسیب­پذیری 3/16 درصد بالاتر رفته است. مساحت محدوده­های خیلی زیاد آسیب­پذیر از 5/57 درصد به 100 درصد کل استان افزایش یافته که بیانگر گسترش فضایی آسیب­پذیری می­باشد. نتیجه­ی کلی اینکه کاهش آسیب­پذیری نیاز به سنجش دقیق و مستمر آن، افزایش ظرفیت سازگاری و کاهش حساسیت­های اقلیمی دارد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی A New Climate vulnerability Index Sistan and Baluchistan province
چکیده انگلیسی مقاله The more exposure to Climate change / variability, the more vulnerability and a community with low adaptive capacity and high sensitivity is more vulnerable. Vulnerability reduction depends on adaptation policy and strategies. Designing and assessing these strategies require climate vulnerability (CV) measuring. To produce a new CV index, as a main propose of this study, first: The score of exposure factor for two five span years was calculated based on four synoptic stations data (Zabol, Zahedan, Iranshahr and Chabahar). Second: The scores of adaptive capacity and climate sensitivity were determined using all of the country census and yearbook data for 1385 and 1390. Third: Due to the nature and factors of vulnerability, a climate vulnerability index was developed based on the multiplicative-exponential model (CVIMEM). Forth: The index was calculated for the province and sub regions. The result shows, although the Sistan and Baluchistan (SB) adaptation capacity was increased, but because of the increased exposure and sensitivity, this province is 16.3% more vulnerable. Area with very high vulnerability label expanded from 57.5% to 100%, which reflects the spatial expansion of vulnerability over SB. The overall result is that vulnerability reduction needs for accurate and continuous measurement, on the increase adaptation capacity and mitigate climate sensitivity.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله اسماعیل احمدی | esmaeail ahmadi
دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه خوارزمی (Kharazami university)

زهرا حجازی زاده | zahra hejazizadeh
استاد آب و هواشناسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه خوارزمی (Kharazami university)

بهلول علیجانی | bohlol alijani
استاد آب و هواشناسی و مدیر قطب علمی تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه خوارزمی (Kharazami university)

محمد سلیقه | mohammad saligheh
دانشیار آب و هواشناسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه خوارزمی (Kharazami university)

حسن دانایی فرد | hassan danaie fard
استاد مدیریت، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

نشانی اینترنتی http://jgs.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-3-131&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله دریافت فایل مقاله
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده گزارش مورد
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات