تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد ۱۵، شماره ۳۷، صفحات ۴۷-۷۰
عنوان فارسی تحلیل همدید بارش های سیل آسای استان کردستان
چکیده فارسی مقاله برای انجام این پژوهش از داده­های روزانه­ی بارش 8 پیمونگاه همدید استفاده شد. به کمک دو آستانه­ی فراگیری و صدک 98اُم، 107 روز از فراگیرترین و شدیدترین بارش­ها انتخاب شدند که به لحاظ زمانی رخداد اینگونه بارش­ها مربوط به فصل مرطوب سال است که از مهرماه تا خرداد مشاهده می­شوند. داده­های فشار تراز دریا بر روی یاخته­هایی با اندازه­ی یاخته­های 5/2 * 5/2 درجه­ی قوسی بر روی کرنل 10 تا 100 درجه­ی طول شرقی و 0 تا 70 درجه­ی عرض شمالی از مرکز ملی اقیانوس و جوشناسی ایالات متحده امریکا استخراج شدند. بر روی ماتریس همپراش داده­های فشار تراز دریا در 107 روز، تحلیل مولفه­های مبنا انجام شد و 12مولفه که حدود 93درصد از پراش فشار تراز دریا را تبیین می­کردند، شناسایی شد. بر روی نمرات مولفه­ها تحلیل خوشه­ای به روش ادغام وارد انجام شد. یافته­ها نشان داد که در فصل مرطوب دو الگوی همدید فشار تراز دریا هنگام رخداد بارش­های سیل­آسای استان کردستان مشاهده می­شود. به کمک دو آستانه­ی فراگیری و صدک 99اُم 32 روز همراه با بارش سیل­آسا در فصل خشک(از خرداد تا مهرماه) شناسایی شد. انجام تحلیل خوشه­ای بر روی نمرات 11 مولفه که حدود 93 درصد تغییرات فشار تراز دریا را تبیین می­کردند، منجر به شناسایی یک الگوی همدیدی در تراز دریا شد. بیشترین شار همگرایی رطوبت برای بارش­های سیل­آسای فصل مرطوب در ترازهای زیرین جو(1000، 925 و 850 هکتوپاسکال) اتفاق افتاده است. منبع رطوبتی در ترازهای زیرین جو دریاهای عرب، سرخ، عمان، خلیج­فارس و مدیترانه است. نقش دریای مدیترانه نسبت به دریاهای گرم جنوبی کمتر است و در بین دریاهای جنوب، دریای عرب سهم بیشتری در تغذیه­ی رطوبتی بارش­های سنگین استان دارد. در ترازهای بالای جوی(700، 600 و 500 هکتوپاسکال) میزان شار همگرایی کمتر است. منبع رطوبتی در این ترازها، دریای سرخ و مدیترانه هستند و نقش دریاهای جنوبی کم­رنگ­تر است. برای بارش­های سیل­آسای فصل خشک نیز بیشترین شار همگرایی رطوبت مربوط به ترازهای زیرین جو است ولی منبع تغذیه­ی رطوبتی اینگونه بارش­ها دریای خزر است. در ترازهای بالای جوی(از تراز 700 به بالا) منبع رطوبت علاوه بر دریای خزر، دریاهای مدیترانه و سرخ نیز هستند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله سیل ، بارش سنگین ، تحلیل همدید ، کردستان ، شارهمگرایی رطوبت ،
عنوان انگلیسی Synoptic analysis of heavy precipitations of Kurdistan province
چکیده انگلیسی مقاله The aim of this study is synoptic analysis of heavy precipitations in Kurdistan Province during 1/1/1961 to 31/12/2010(18263days). By using two thresholds of extensively and intensity of precipitation, 107 days have been recognized. In temporal view, the selected days occurrences in wet seasons of year that start from October to June. By applying the principle component analysis on the sea level pressure during the 107 days, the results showed that 12 components explain about 93 percent of sea level pressure variation. The results of the applying cluster analysis on the component score showed that two circulation patterns result in occurrence of extreme and heavy precipitations in Kurdistan province. In order to recognize heavy precipitation in dry season (June to October), the area mean precipitation for the province have been calculated. According to the 99 percentile threshold and extensively of precipitation the heavy phenomena recognized. By two thresholds 32 days selected and same as to the wet season precipitation the sea level pressure data from NOAA extracted. The data analyzed by Principle Component Analysis and 11 components extracted that explain the 93 percent of variation sea level pressure in the frame study. By doing cluster analysis on the 11 components, one pattern recognized for the sea level pressure. The results showed that in lower atmospheric levels (1000, 925 and 850 hpa) occurred highest convergence on the study region during wet season. The source of humidity in the lower levels is Arabian, Red, Oman, Persian Gulf and Mediterranean Seas. In the high level atmosphere, the value of convergence is low. The sources of humidity in high levels atmosphere are Red and Mediterranean Seas. In the mid level atmosphere (500 hpa) the presence of trough results in nutrition of the instability on the study region. Also during dry season, the highest moisture flux convergence occurred in the low levels but the resource of the moisture is Caspian Sea. In the upper levels (from 700 hpa to up) in addation to Caspian Sea, Mediterranean and Red sea are the resource of heavy precipitations.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله محمد دارند | mohammad darand
استادیار اقلیم شناسی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه کردستان (Kordestan university)

نشانی اینترنتی http://jgs.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-3-74&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله دریافت فایل مقاله
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات