|
|
تعامل انسان و اطلاعات، جلد ۱، شماره ۳، صفحات ۱۷۳-۱۸۲
|
|
|
| عنوان فارسی |
چه تعریفی از اطلاعات رهایی‌بخش است؟ |
|
| چکیده فارسی مقاله |
زمینه و هدف: تعامل انسان و اطلاعات، چه به لحاظ کاربرد در زندگی روزمره و چه از منظر جهت‌گیری پژوهش‌ها، وابسته به پیش‌فرض‌هایی است که دربارۀ چیستی اطلاعات پذیرفته می‌شوند. این پیش‌فرض‌ها گاه آنچنان بداهت می‌یابند که برای تحقیق دربارۀ پدیده‌های جدید اجتماعی، بازگشت به تعاریف و تلقیات اولیۀ انسان دربارۀ اطلاعات ضرورت می‌یابد. کالاسازی اطلاعات و تعریف آن به‌عنوان چیزی عینی، امروزه جزو پیش‌فرض‌های بدیهی است. مقالۀ حاضر تلاش دارد تا با استفاده از «نظریۀ انتقادی»، پیش‌فرض‌های یاد شده در تعریف اطلاعات را نقد کند و دسته‌بندی جدیدی از تعاریف موجود دربارۀ اطلاعات به دست دهد. روش: روش مقالۀ حاضر، سندی و رویکرد آن تحلیل مفهومی است. برای باز کردن یک مفهوم یا ارائۀ تحلیل‌های بدیل دربارۀ آن، با استفاده از روش سندی مستندات اصلی که پایۀ استدلال هستند جمع‌آوری می‌گردند و با تکیه بر آن‌ها، مفاهیم موجود تحلیل و نقد، و مفاهیم جدید بسط داده می‌شوند. یافته‌ها: بررسی تعاریف اطلاعات با عینک نظری «نظریۀ انتقادی» نشان می‌دهد که آن دسته از تعاریفی که پیش‌فرض آن‌ها از اطلاعات، عینی بودن آن است، به کالاسازی اطلاعات و انحصار آن منتهی می‌شوند که مقدمه‌ای است برای برتری دادن به فرد در برابر جمع و مزیت قائل شدن به تسلط در برابر مشارکت. بنابراین همۀ تعاریفی که چنین پیش‌فرضی دارند (تعاریف نشانه‌شناختی عین‌باور و تعاریف شناختی) اسارت‌آور تلقی می‌گردند و همۀ تعاریفی که اطلاعات را امری ذهنی و زبانی می‌دانند (تعاریف نشانه‌شناختی ذهن‌باور و تعاریف گفتمانی) رهایی‌بخش دانسته می‌شوند. نتیجه‌گیری: تعاریفی از اطلاعات که به کالاسازی آن منتهی می‌شوند، به تحقیقاتی دربارۀ اطلاعات می‌انجامند که به محتوای تعامل اطلاعاتی می‌پردازند و نتایج آن تحقیقات عموماً آمادگی لازم برای به‌کارگیری جهت کنترل اجتماعی را دارند. در عوض، تعاریفی از اطلاعات که در برابر کالایی‌سازی آن مقاوم هستند، منجر به تحقیقاتی می‌شوند که به ساختار تعامل اطلاعاتی می‌پردازند و تمام ساختارهای ایجادکنندۀ تعاملات اطلاعاتی ناسالم را بررسی و نقد می‌کنند. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
|
|
| عنوان انگلیسی |
What definition of information would be emancipatory one? |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Background and Aim: Human-information interaction, either in every day life or in research approaches, depends on pre-assumptions about “what information is”. Sometimes this pre-assumptions become axiomtic in a way that we must return to primary concerns about them to explore new social phenomenas. Information as an object is one of pre-assumptions. In this paper, the mentioned pre-assumptions are criticized by means of “Critical Theory” and new taxonomy of definitions on information is introduced. Method: Documentary research method is used for gathering evidences and conceptual analysis approach is used for studing, investigating and reasoning across them. Results: Reflections about definitions of information by means of “Critical Theory” lenz shows that those definitions that see information as an object, leads to commodification of information that is an introduction to preference of private vs. common and domination vs. participation. Thus all definitions that have such a pre-assumption are slavery definitions and all definition that see information as subjective and lingual entity are emancipatory ones. Conclusion: Research approaches that arise from commodificatory definitions of inform |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
مهدی شقاقی | mahdi shaghaghi
دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش amp;amp;amp;lrm;شناسی دانشگاه تهران؛ مسئول ادارۀ انتشارات و ارتباطات علمی نهاد کتابخانه های عمومی کشور
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://hii.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-3-7&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
دریافت فایل مقاله |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|
