|
|
تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، جلد ۱۲، شماره ۴۶، صفحات ۰-۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
تحلیل توزیع فصلی بارش‌های سیل‌آسای فراگیر در ایران |
|
| چکیده فارسی مقاله |
هدف: هدف اصلی از این پژوهش شناسایی و تحلیل فصلی فراگیرترین بارش‌های سیل‌آسا در ایران طی سال‌های 1940 تا 2023 است.
روش پژوهش: برای رسیدن به این هدف اقدام به دریافت داده‌های بارش از پایگاه داده ECMWF با تفکیک مکانی 25/0 در 25/0 درجه قوسی برای محدوده ایران طی دوره مطالعاتی شده و گام بعدی با استفاده از صدک 95ام اقدام به محاسبه آستانه بارش‌های سیل‌آسا برای هر یاخته به صورت فصلی شده و روزهای همراه با بارش سیل‌آسا شناسایی شده و با اعمال شرط بالاترین گسترش مکانی صدک 95ام روزهای دارای فراگیرترین بارش بالاتر از آستانه برای هر فصل شناسایی شده و در پایان به بررسی شرایط جوی حاکم بر آن‌ها پرداخته شده است.
یافته‌ها: تحلیل‌ها نشان می‌دهد که بالاترین بارش به میزان 85/146 میلیمتر در فصل زمستان و کم‌ترین آن به مقدار 85 میلیمتر مربوط به فصل تابستان می‌باشد. بالاترین پوشش مکانی بترتیب در فصل بهار(9/41)، زمستان(69/40)، پاییز(55/32) و تابستان(84/16) رخ داده است. بررسی فشار تراز دریا نشان می‌دهد که در زمان رخ داد بارش فراگیر فصل تابستان یک کمربند کم‌فشار از غربی‌ترین تا شرقی‌ترین نقشه جو بالا که ایران داخل آن قرار دارد وجود داشته ولی برای سایر فصول کمربند پرفشار در همین محدوده وجود دارد. تراز 500 هکتوپاسکال در فصل تابستان وجود یک سلول بسته پرفشار دینامیکی بر روی ایران را نشان می‌دهد ولی در تراز 850 هکتوپاسکال دو مرکز کم‌فشار بر روی عربستان و پاکستان وجود داشته و باعث تشدید ناپایداری بر روی ایران شده است، بنابراین می‌توان دریافت که در تراز‌های پایینی شرایط جهت ریزش جوی هموار بوده و حتی امگا تراز 500 هکتوپاسکال بر روی ایران در این روز صعود هوا هر چند ضعیف را نشان می‌دهد. اما در سایر فصول همواره یک ناوه بر روی غرب ایران قرار داشته و در فصل بهار و زمستان الگوهای بندالی حضور فعالی داشته و با سازوکار خود سبب کندی حرکت جریانات و انحراف آن‌ها بر روی منابع رطوبتی شده و زمینه انتقال رطوبت بیشتر از شرایط نرمال را به سمت ایران فرآهم نموده است. در تمامی فصول بجزء فصل تابستان ایران زیر سیطره رودباد بوده است. قرارگیری رودباد بر روی ایران سبب تشدید ناپایداری در تراز‌های زیرین شده است. بررسی رودخانه جوی نشان می‌دهد که در بارش‌های فراگیر تمامی فصول همواره رودخانه جوی با منشاء دریای سرخ، خلیج‌فارس وجود داشته ولی در دو فصل پاییز و زمستان شاخه فرعی هم از دریای مدیترانه دخالت داشته و سبب افزایش میزان بارندگی شده است.
|
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
بارش سیل‌آسا، فراگیر، شاخص صدک 95ام، فصلی، ایران |
|
| عنوان انگلیسی |
Seasonal distribution analysis of widespread torrential rains in Iran |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Objective: The main goal of this research is to identify and analyze the seasonality of the most widespread Torrential rains in Iran during the years 1940 to 2023.
Methods: To achieve this goal, precipitation data was obtained from the ECMWF database with a spatial resolution of 0.25 by 0.25 degrees of arc for the Iranian region during the study period. The next step was to calculate the threshold of torrential precipitation for each cell seasonally using the 95th percentile, and days with torrential precipitation were identified. By applying the condition of the highest spatial spread of the 95th percentile, the days with the most widespread precipitation above the threshold were identified for each season. Finally, the prevailing atmospheric conditions were examined.
Results: Analysis shows that the highest precipitation of 146.85 mm occurs in winter and the lowest of 85 mm occurs in summer. The highest spatial coverage of total precipitation occurs in spring (41.9), winter (40.69), autumn (32.55) and summer (16.84), respectively.The analysis of sea level pressure indicates that during widespread precipitation in the summer, a low-pressure belt extended from the westernmost to the easternmost regions of the upper atmosphere map, encompassing Iran. In contrast, during other seasons, a high-pressure belt was present in the same area. At the 500 hectopascal level in summer, a closed high-pressure dynamic cell was observed over Iran, while at the 850 hectopascal level, two low-pressure centers over Saudi Arabia and Pakistan intensified instability over Iran. Consequently, it is evident that at lower levels, the conditions for atmospheric precipitation were stable, and even the omega level at 500 hectopascals over Iran on that day indicated a weak upward movement of air. However, in other seasons, a trough consistently positioned over western Iran, with active band patterns in spring and winter, facilitated the slowing and diversion of currents toward moisture sources, thereby enabling the transfer of more moisture than normal conditions to Iran. The precipitation study revealed that, except for the summer season, wind dominated over Iran. The presence of wind intensified instability at lower levels. A study of the Atmospheric River reveals that during widespread rainfall across all seasons, the Atmospheric River, which originates from the Red Sea and the Persian Gulf, has consistently been present. However, in the fall and winter seasons, a branch from the Mediterranean Sea also contributes, resulting in increased rainfall. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Torrential rainfall, widespread, 95th percentile index, seasonal, Iran |
|
| نویسندگان مقاله |
عنایت اسدالهی | Enayat Asdalahi
Kharazmi University , Tehran
دانشگاه خوارزمی تهران
مهری اکبری | Mehry Akbary
Kharazmi University , Tehran
دانشگاه خوارزمی تهران
زهرا حجازی زاده | Zahra Hejazizadeh
Kharazmi University , Tehran
دانشگاه خوارزمی تهران
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jsaeh.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-471-1&slc_lang=fa&sid=1 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
تخصصی |
| نوع مقاله منتشر شده |
کاربردی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|
