تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، جلد ۱۲، شماره ۴۶، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان دشت مشهد با استفاده از تلفیق مدل های DRASTIC و SI
چکیده فارسی مقاله در حال حاضر آبخوان دشت مشهد به علت شرایط خاص خود و وجود واحدهای صنعتی و فعالیت‌های کشاورزی، شهرها و شهرک‌های متعدد از مناطق بحرانی و آسیب‌پذیر می باشد و هدف از این پژوهش، ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان دشت مشهد به جهت پایش کیفی و مدیریت منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از آلودگی‌های آتی آن هست. داده‌ها و لایه‌های اطلاعاتی موردنیاز جهت استفاده در مدل‌های DRASTIC و SI  از شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی تهیه گردید. در مدل DRASTIC از هفت و در مدل SI از پنج پارامتر هیدروژئولوژیکی استفاده‌شد و پس از وزن دهی و رتبه‌بندی و تلفیق لایه‌ها در محیط نرم‌افزار ArcGIS، نقشه آسیب‌پذیری آبخوان دشت مشهد با تقسیم‌بندی به محدوده‌های با آسیب‌پذیری خیلی کم تا زیاد به دست آمد. نتایج حاصله از مدل DRASTIC نشان می‌دهد که محدوده مطالعاتی در چهار پهنه با آسیب‌پذیری خیلی کم (85/21%)، کم (09/32%)، متوسط تا کم (05/31%) و متوسط تا زیاد (59/14%) قرار می‌گیرد. همچنین براساس نتایج مدل SI محدوده مطالعاتی در پنج پهنه با آسیب‌پذیری خیلی کم (4/0%)، کم (63/24%)، متوسط تا کم (98/23%)، متوسط تا زیاد (71/18%) و زیاد (25/32%) قرار دارند. با مقایسه نتایج مدل‌ها به‌طورکلی میزان آسیب‌پذیری آبخوان از سمت جنوب شرق به شمال غرب افزایش می‌یابد. همچنین برای صحت سنجی نقشه‌های آسیب‌پذیری با شاخص کیفی TDS  مقایسه گردید نتایج نشان داد هر دو مدل دقت بالایی در پهنه‌بندی آسیب‌پذیری آبخوان دشت مشهد دارند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آسیب‌پذیری، آبخوان دشت مشهد، DRASTIC، SI
عنوان انگلیسی Vulnerability assessment of Mashhad plain aquifer using the combination of DRASTIC and SI models
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: Assessing the vulnerability and pollution of the aquifer is necessary for the management, development and allocation of land use, quality monitoring, prevention and protection of groundwater pollution. The purpose of this research is to identify and analyze the qualitative vulnerability of the Mashhad plain aquifer in order to monitor and manage underground water resources and prevent its future pollution.
Methodology: Mashhad plain is located in the northeast of Iran between Binaloud and Hezarmasjed mountains and in the watershed of the Kasfroud river, and its area is 2527 square kilometers. In this research, the vulnerability of the Mashhad Plain aquifer was evaluated with DRASTIC and SI models, and ArcGIS was used to analyze the parameters and prepare the vulnerability map. DRASTIC model is one of the overlap and index methods. In this method, the seven measurable parameters for the hydrogeological system include the depth of the groundwater level(D), net recharge(R), aquifer environment(A), soil environment(S), topography(T), Impact of the unsaturated Zone(I) and hydraulic conductivity(C) is used. The ratings for the sub-layers of each criterion vary from one to ten depending on their impact on the vulnerability potential. In SI method, five parameters of groundwater depth(D), net recharge (R), aquifer lithology(A), topography(T) and landuse(LU) are used for aquifer vulnerability. After preparing the SI model layers and weighting each of the layer classes using the functions available in the ArcGIS, the sensitivity index is obtained from the weighted sum of the mentioned parameters.
Conclusion: Study area is divided into four zones with very low vulnerability(21.85%), low(32.09%), medium to low(31.05%) and medium to high vulnerability(14.59%). Also, based on the results of the SI model, the study area is divided into five areas with very low vulnerability(0.4%), low(24.63%), medium to low(23.98%), medium to high(18.71%) and high vulnerability(32.25%). In general, the vulnerability of the aquifer increases from the southeast to the northwest.For verification, statistical method and calculation of correlation coefficient between vulnerability maps and TDS layer was used in TerrSet software and the results showed that both DRASTIC and SI models have high accuracy in zoning the vulnerability of Mashhad plain aquifer, so that the correlation coefficient of vulnerability maps with index The quality of TDS in Drastic model is (0.996) and in SI model (0.995); Therefore, the results of the following research can be used in environmental assessments and analysis of various pollutions and can be used as a basis for management decisions.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله vulnerability, Mashhad plain aquifer, DRASTIC, SI
نویسندگان مقاله وجیهه قلی زاده | Vajihe Gholizade
kharazmi University
دانشگاه خوارزمی

امیر صفاری | Amir Saffari
kharazmi University
دانشگاه خوارزمی

علی احمدآبادی | Ali Ahmadabadi
kharazmi University
دانشگاه خوارزمی

امیر کرم | Amir Karam
kharazmi University
دانشگاه خوارزمی

نشانی اینترنتی http://jsaeh.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1410-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده کاربردی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات