علوم زمین خوارزمی، جلد ۱۱، شماره ۱، صفحات ۷۲-۱۰۲

عنوان فارسی نگاهی جدید به زمین‌شناسی و خاستگاه کانی‌سازی روی و سرب در مناطق معدنی اره‌گیجه و عمارت، جنوب اراک: شواهد کانی‌شناسی، بافت و میانبارهای سیال
چکیده فارسی مقاله
کانسارهای روی و سرب اره‌­گیجه و عمارت با سنگ میزبان آواری-کربناته به سن کرتاسه پیشین در جنوب اراک قرار دارد. این کانسارها در بخش شمالی پهنه سنندج-  سیرجان، در جایگاه تکتونیکی ریفت درون‌­قاره‌­ای شکل گرفته‌­اند. افق اصلی کانه‌­زایی چینه­‌کران در بخش بالایی ‌آهک‌های ستبرلایه اوربیتولین­دار (آپتین-آلبین) و بخش زیرین شیل و مارن با میان­‌لایه‌­های آهک نازک­ لایه دیده می‌­شود. کانی‌­زایی به صورت لایه‌­ای، برشی، لامینه، رگه-رگچه و افشان شامل ‌کانی‌های اسفالریت، گالن، پیریت، کمتر کالکوپیریت و سولفوسالت Ag-Sb-Cu با همراهی کانی‌­های باطله‌­ی کوارتز، دولومیت، کلسیت، باریت و سیدریت دیده می‌­شوند. دگرسانی­‌های سیلیسی و کربناتی­شدن مهم‌ترین دگرسانی‌­های منطقه محسوب می‌شوند. فراوانی غیر معمول کوارتز دانه ­ریز، دولومیت بی­‌شکل و پیریت فرامبوئیدال از شواهد مراحل آغازین دیاژنز هستند که مراحل کانه‌­سازی با ته­‌نشینی کوارتز دانه­ درشت، دولومیت خودشکل، سیدریت و سولفیدهای گرمابی تکمیل می­‌شود. کانه‌­زایی در محیط زیردریایی anoxic و کمی پس از رسوبگذاری بوقوع پیوسته است. نتایج ریزدماسنجی میانبارهای سیال بازه دمای همگن‌­شدگی مشابه (125 تا 207 درجه سانتی­گراد در اره­‌گیجه در برابر 130 تا 217 درجه سانتی­گراد در عمارت) را نشان می­‌دهد هرچند شوری‌­های (7/59 تا 13/72  درصد معادل نمک طعام در اره­گیجه در برابر 7/59 تا 19/84 درصد معادل نمک طعام در عمارت) محاسبه شده در کانسار عمارت بیشتر است. روابط بافتی، خصوصیات کانی‌شناسی و داده­‌های میانبار سیال پیشنهاد می­‌کند کانی‌­سازی از شورابه­‌های حوضه‌ای در طی دیاژنز و در یک محیط احیایی سازگار با کانسارهای نوع ایرلندی تشکیل شده است.
 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله کانه‌زایی روی-سرب، میزبان کربناته، میانبار سیال، نوع ایرلندی، جنوب اراک.

عنوان انگلیسی New insights into the geology and ore genesis of the Aregijeh and Emarat Pb-Zn deposits, South Arak: Constraints from mineralogy, texture, and fluid inclusions
چکیده انگلیسی مقاله
The Aregijeh and Emarat Pb-Zn deposits are hosted by clastic-carbonate sequences of the Early Cretaceous in south Arak. These deposits formed in the northern Sanandaj-Sirjan zone within an intracontinental rift setting. The main stratabound Pb-Zn mineralization horizon occurs in the upper part of thick-bedded Orbitolina-bearing limestones (Aptian-Albian), underlying shales and marls with intercalated thin-bedded limestones. Mineralization appears as banded, brecciated, laminated, veined, and disseminated comprising sphalerite, galena, and pyrite, with minor chalcopyrite, and Ag-Sb-Cu sulfosalts, accompanied by quartz, dolomite, calcite, barite, and siderite as gangue minerals. Silicification and carbonatization represent the dominant alteration types. The unusual abundance of fine-grained quartz, anhedral dolomite, and framboidal pyrite provides evidence of early diagenetic stages, while mineralization was completed by the precipitation of coarse-grained quartz, euhedral dolomite, siderite, and hydrothermal sulfides. Ore formation occurred in a submarine anoxic environment shortly after sedimentation. Microthermometric results of fluid inclusions reveal similar homogenization temperature ranges (125–207°C in Aregijeh vs. 130–217°C in Emarat) in both deposits. However, calculated salinities (7.59–13.72 wt.% NaCl equiv. in Aregijeh vs. 7.59–19.84 wt.% NaCl equiv. in Emarat) are higher in the Emarat deposit. Textural relationships, mineralogical properties, and fluid inclusion data suggest mineralization formed from basinal brines during diagenesis in a reduced environment, consistent with Irish-type deposits.
 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Zn-Pb mineralization, Carbonate-hosted, Fluid inclusion, Irish-type, South Arak.

نویسندگان مقاله زهرا اعلمی نیا | Zahra Alaminia
Ferdowsi University of Mashhad
دانشگاه فردوسی مشهد

امیرسالار برون | Amir Salar Boroon
, University of Isfahan
دانشگاه اصفهان

میثم تدین | Meisam Tadayon
, University of Isfahan
دانشگاه اصفهان


نشانی اینترنتی http://gnf.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-384-3&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده زمین شناسی اقتصادی
نوع مقاله منتشر شده مقاله پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات