| چکیده فارسی مقاله |
هدف: افزایش کمی و کیفی کتابخانههای دیجیتال، پدیدهای است که در پاسخ به نیاز روز افزون جامعه در جهت دستیابی به اطلاعات به وجود آمده است. بنابراین کتابخانههای دیجیتال با چالش بزرگ حق مؤلف مواجه هستند. این مهم میتواند آنها را در ارائه خدمات مؤثر و مورد نیاز به جامعه کاربران بازدارد.
روش شناسی: پژوهش حاضر، ضمن بررسی عوامل موثر بر حق مولف در کتابخانههای دیجیتال، الگویی را در زمینه حق مولف در کتابخانههای دیجیتال ارائه کرده است. پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و نوع جمع آوری دادهها، کیفی و از نوع روش فراترکیب انجام شد. همچنین ابزار گردآوری دادهها و اطلاعات، مقالات علمی - پژوهشی منتشر شده در نشریات معتبر فارسی و انگلیسی در12سال اخیر بود. از 342 مقاله استخراج شده طی مراحل فراترکیب، 58مقاله با استفاده از کلیدواژه های فارسی حق مولف، مالکیت فکری، کتابخانه دیجیتال و کلید واژه های انگلیسی Copyright,intellectual property,digital libraries در پایگاههای اطلاعاتی نورمگز، مگیران،SID، Science Direct, Emerald, Springer EBSCO, SEVIER, Wiley انتخاب گردید. در این پژوهش ابتدا برای تمام عوامل استخراجشده از مطالعات پیشین، کدی در نظر گرفته و سپس با در نظر گرفتن مفهوم هر یک از کدها، در یک مفهوم مشابه دستهبندی شدند. برای کنترل کدها و مقولههای استخراجی از دو کدگذار استفاده شد و شاخص مورد نظر در این زمینه، شاخص «کاپا»ست.
یافته ها: بر اساس تحلیلهای صورتگرفته به کمک روش تحلیل محتوا، در مجموع، تعداد 8 مقوله اصلی (سیاستگذاری ، ماهیت محتوا، توسعه فناوری، حمایت از استفاده کنندگان، حمایت از پدید آورندگان، تولید کنندگان محتوا، ماهیت استفاده، فرهنگ سازی ) و 18مقوله فرعی برای حق مولف در کتابخانه دیجیتال کشف و استخراج شد.
نتیجه گیری: بر اساس مدل پیشنهادی پژوهش، سیاستگذاری، ماهیت محتوا، توسعه فناوریها، حمایت از استفاده کنندگان، حمایت از پدید آورندگان، تولید کنندگان محتوا، فرهنگ سازی و ماهیت استفاده از مهم ترین عوامل تاثیرگذاردر کارببست قوانین حق مولف برای دسترس پذیر ساختن اطلاعات برای کاربران کتابخانه های دیجیتال است.
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Abstract
The quantitative and qualitative increase in digital libraries is a phenomenon that has emerged in response to the growing need of society to access information. Therefore, digital libraries are facing a major challenge of copyright. This issue can prevent them from providing effective and needed services to the user community. The present study, while examining the factors affecting copyright in digital libraries, has presented a model in the field of copyright in digital libraries.
Methods and Materoal
The present study was qualitative in terms of its applied purpose and type of data collection and was conducted using the meta-synthesis method. Also, the data and information collection tool was scientific research articles published in reputable Persian and English journals in the last 12 years. From 342 articles extracted during the meta-synthesis stages, 58 articles were selected using the Persian keywords "copyright", "intellectual property", "digital libraries" and the English keywords "Copyright, intellectual property, digital libraries" in the databases Normags, Magiran, SID, Science Direct, Emerald, Springer EBSCO, SEVIER, Wiley. In this study, first a code was considered for all the factors extracted from previous studies and then, considering the meaning of each code, they were categorized into a similar concept. Two coders were used to control the extracted codes and categories, and the index in question in this field is the "Kappa" index.
Results and Discussion
Based on the analyses conducted using the content analysis method, a total of 8 main categories (policy-making, nature of content, technology development, support for users, support for creators, content producers, nature of use, culture-building) and 18 subcategories for copyright in the digital library were discovered and extracted.
Conclusion
Based on the proposed research model, policy-making, the nature of content, the development of technologies, support for users, support for creators, content producers, culture-building, and the nature of use are the most important factors influencing the application of copyright laws to make information accessible to users of digital libraries.
|
