تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، جلد ۱۱، شماره ۳، صفحات ۰-۰

عنوان فارسی بررسی عناصر اقلیمی موثر بر فعالیت تپه‌های ماسه‌ای و تحلیل حساسیت آن با استفاده از شاخص لنکستر (منطقه مورد مطالعه؛ ایرانشهر، استان سیستان‌وبلوچستان)
چکیده فارسی مقاله پدیده طوفان گردوغبار و به تبع آن حرکت ماسه‌های روان به‌عنوان یکی از مولفه‌های اقلیمی در مناطق خشک و نیمه‌خشک، از مهمترین مشکلات زیست‌محیطی این مناطق محسوب می‌شود. تپه‌های ماسه‌ای از حساس‌ترین عوارض طبیعی زمین هستند که متاثر از فرسایش بادی می‌باشند و میزان فعالیت آن‌ها تحت تاثیر عوامل متعدد اقلیمی می‌باشد. ازآنجا‌که پدیده حرکت ماسه‌های روان به‌عنوان یکی از فرآیندهای مهم تخریب سرزمین و یک چالش جدی در استان سیستان و بلوچستان  به‌شمار می‌رود و عوامل اقلیمی نیز در این پدیده نقش بسزایی دارند؛ ازاین رو بررسی و شناخت این عوامل از جنبه تأثیر آنها بر بروز و تشدید تحرک‌پذیری ماسه‌های روان برای جلوگیری از تشدید بحران‌های زیست‌محیطی یک ضرورت انکار ناپذیراست. لذا در این تحقیق میزان فعالیت تپه‌های ماسه‌ای بر اساس شاخص لنکستر در شهرستان ایرانشهر در استان سیستان‌و‌بلوچستان مورد بررسی قرار گرفت. هدف این مطالعه بررسی تاثیر شرایط اقلیمی بر میزان تحرک‌پذیری ماسه‌های روان شهرستان ایرانشهر می‌باشد. به این منظور از داده‌های ساعتی مربوط به رویداد باد در دوره آماری 15 سال (2017-2003) و داده‌های مربوط به بارندگی و دما در دوره آماری استفاده گردید. همچنین به‌منظور تحلیل و بررسی رژیم باد و وقوع طوفان گردوغبار از شاخص DSI استفاده شد. در نهایت پیش‌بینی اثرات تغییر احتمالی عناصر اقلیمی بر تحرک‌پذیری ماسه‌های روان انجام گرفت. نتایج همبستگی‌ها نشان داد رابطه شاخص لنکستر با مقدار بارندگی سالانه، باد و شاخص خشکی معنی‌دار بوده است. نتایج تحلیل حساسیت نیز نشان داد که در صورت افزایش فراوانی بادهای فرساینده و تبخیر و تعرق پتانسیل به مقدار 30 درصد، فعالیت تپه‌های ماسه‌ای در ایستگاه ایرانشهر به‌ترتیب 25 و 23 درصد افزایش یافته، از طرفی با افزایش 30 درصدی مقدار بارندگی فعالیت تپه‌های ماسه‌ای 30 درصد کاهش پیدا کرده است. با توجه به وضعیت تپه‌های ماسه‌ای که در وضعیت فعال و کاملاً فعال قرار دارند، اقدامات لازم جهت تثبیت آن‌ها در این شهرستان ضرورت دارد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ایرانشهر، تپه‌های ماسه‌ای، تحلیل حساسیت، طوفان گردوغبار، شاخص لنکستر

عنوان انگلیسی Investigating of climatic elements affecting the sand dunes activity and sensitivity analysis using the Lancaster index (Case study: Iranshahr)
چکیده انگلیسی مقاله Dust storms affect different regions of the globe countries and Iran. The dust storm events were considered as one of the climatic components in arid and semi-arid regions and it is called one of the most important environmental problems of these regions. Therefore, in this research, the activity class of sand dunes were investigated based on the Lancaster index in Iranshahr city in Sistan and Baluchistan province. The aim of this study is to investigate the climatic different conditions on the mobility of sand dunes in Iranshahr city. Meteorological data for synoptic station of Iranshahr were collected from the Iranian Meteorological Organization for 15 years (2003 to 2018). After examining the wind speed velocity in Iranshahr, and extracting the seasonal and annual Wind rose diagrams, Dust Storm Index (DSI) was calculated.  Finally, the effects of possible changes in climatic elements on the mobility of sand dunes were predicted. The results showed a significant correlation between the Lancaster index and the amount of annual rainfall, wind and drought index. The results of the sensitivity analysis also showed that if the frequency of erosive winds and potential evaporation and transpiration increases to 30%, the activity of sand dunes in Iranshahr station increases by 25 and 23%, respectively, on the other hand, with a 30% increase in rainfall, the activity of sand dunes decreases by 30%.
 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Iranshahr, Lancaster index, Sand dunes, Sensitivity analysis

نویسندگان مقاله هادی درودی | Hadi Darroudi
Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO)
سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

محمد خسروشاهی | Mohammad Khosroshahi
Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO)
سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

معصومه شهابی | Masoumeh Shahabi



نشانی اینترنتی http://jsaeh.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1574-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات