زمین شناسی مهندسی، جلد ۱۸، شماره ۲، صفحات ۱۸۶-۲۱۳
عنوان فارسی تعیین ساختار زیرسطحی کم عمق زمین شناسی با استفاده از روش های ژئوفیزیکی؛ مطالعه موردی ساختگاه عباس آباد
چکیده فارسی مقاله
در این مقاله دقت و کارایی روش­‌های ژئوفیزیکی لرزه‌ای با منبع فعال و غیرفعال در تعیین ساختار زمین­‌شناسی زیر سطحی یک ساختگاه منتخب در شهر عباس‌­آباد واقع در شمال ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. دراین راستا ابتدا با حفر چندین گمانه اکتشافی ساختار زمین‌­شناسی زیرسطحی ساختگاه مورد مطالعه با استفاده از آزمایش‌های زمین‌­شناسی مهندسی تعیین گردید. نتایج نشان داد که رسوبات سطحی ساختگاه عباس‌آباد از چهار لایه زمین­‌شناسی مجزا با جنس غالب ماسه­‌ای تشکیل یافته است. سپس با حفر دو گمانه مجزای دیگر آزمایش ژئوفیزیک لرزه‌­ای با منبع فعال از نوع پایین ­چاهی به منظور تعیین دقیق پروفیل سرعت موج برشی در لایه­‌های مختلف صورت پذیرفت. در بخش بعدی با استفاده از روش ثبت آرایه­‌ای امواج خردلرزه یا میکروتریمور که یک روش ژئوفیزیک لرزه‌­ای نوین و از نوع منبع غیرفعال می‌­باشد، برای تعیین ساختار زمین‌­شناسی زیرسطحی ساختگاه مورد مطالعه در قالب پروفیل سرعت موج برشی مورد استفاده قرار گرفت. برداشت آرایه­‌ای خردلرزه­‌ه‌ا با پانزده آرایش گوناگون گیرنده‌­ها (با تعداد و فواصل مختلف گیرنده‌­ها) و با دو روش F-K و SPAC مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که هر دو روش ژئوفیزیک لرزه‌­ای با منبع فعال و غیرفعال کارایی قابل قبولی در تعیین لایه‌­بندی زمین­‌شناسی زیرسطحی ساختگاه داشته‌اند. همچین نتایج نشان داد روش پایین ­چاهی با دقت بالا سرعت موج برشی در هر لایه را نسبت به برداشت آرایه‌­ای میکروترمور تعیین می­‌کند اما نیاز به تولید مصنوعی امواج لرزه‌ای و حفر گمانه دارد. روش برداشت آرایه‌ای خردلرزه‌­ها بدون نیاز به حفاری و تولید امواج لرزه‌­ای مصنوعی کارایی بالایی هم در تعیین لایه‌­بندی زمین و هم تخمین سرعت موج برشی هر لایه داشته و به طور کلی نتایج این مقاله نشان داد که در تخمین سرعت موج برشی نسبت به روش پایین­چاهی تا حداکثر ۱۰ درصد خطا نشان می‌دهد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله زمین شناسی، ژئوفیزیک لرزه ای، آزمایش پایین چاهی، امواج خردلرزه
عنوان انگلیسی Determining shallow subsurface geological structure using geophysical methods; case study of Abasabad site
چکیده انگلیسی مقاله
The determination ofgeological subsurface strata and shear wave velocity profiles is one of the most important engineering measures for seismic design and site effects studies. Recently, the use of seismic geophysical methods in engineering geological studies for this purpose has become widespread. In this paper, the accuracy and efficiency of seismic geophysical methods with active and passive seismic source in determining the subsurface geological structure of a selected site in the city of Abasabad in northern Iran have been studied. To this end, first, by conducting several exploratory boreholes, the subsurface geological structure of the study site up to a depth of 70 meters was carefully determined using engineering geological experiments. The results of this section showed that the shallow sediments of Abasabad site are mainly composed of sandy soils with four separate geological layers. In the next step, in two other separate boreholes, seismic geophysical experiments with active source of down-hole test were performed in order to accurately determine the shear wave velocity profile in different layers. In addition, in the next phase, using the array microtremor recording method, which is a new seismic geophysical method of passive-source type, to determine the subsurface geological structure of the study site in the form of shear wave velocity profiles. It should be noted that the array microtremor recording was performed using fifteen different arrangements of receptors (with different numbers and distances of receptors) and by two analyzing methods including F-K and SPAC. The results of these studies showed that both active and passive seismic geophysical methods had acceptable performance in determining the subsurface geological stratification of the site. It also could be inferred that the down-hole test with high accuracy determines the shear wave velocity in each layer compared to the array microtremor method but requires artificial production of seismic waves and borehole drilling. Array microtremor method without the need for drilling and production of artificial seismic waves has high efficiency in determining the subsurface layering and estimating the shear wave velocity of each layer and in general the results of this paper showed that in estimating the shear wave velocity compared to down-hole method shows up to 10% error.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Geology, seismic geophysics, downhole test, microtremor waves
نویسندگان مقاله مهران اصفهانی زاده سخی لنگرودی | Mehran Esfahanizadeha
Islamic Azad University.Tehran
دانشگاه آزاد اسلامی

محمد داودی | Mohamad Davoodi
International Institute of Earthquake Engineering and Seismology
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله

ابراهیم حق شناس | Ebrahim Haghshenas
International Institute of Earthquake Engineering and Seismology
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله

محمدکاظم جعفری | Mohamad Kazem Jafari
International Institute of Earthquake Engineering and Seismology
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله

نشانی اینترنتی http://jeg.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1991-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده ژئوتکنیک (مکانیک خاک و سنگ)
نوع مقاله منتشر شده مقاله پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات