تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد ۲۳، شماره ۶۸، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی تحلیل آماری امواج گرمایی در دامنه های جنوبی البرز
چکیده فارسی مقاله امواج گرمایی از پدیده­های مهم جوی جهان و ایران هستند و به نظر می­رسد رخداد آن در سال­های اخیر فراوانی روند صعودی دارد. این مخاطره جوی اثرات منفی بر کشاورزی، آتش­سوزی جنگل­ها و مراتع، منابع آبی، مصارف انرژی و سلامت انسان دارد. هدف پژوهش تبیین فراوانی، توزیع زمانی، استمرار امواج گرمایی و شناسایی روند رخداد آن در دامنه­های جنوبی البرز مرکزی است. بنابراین با استفاده از روش­های آماری و داده­های دمای بیشینه روزانه ایستگاه­های همدیدی تهران (مهرآباد)، قزوین و سمنان برای دوره آماری 30 ساله (2016-1986) مشخصه­های ذکر شده استخراج گردید، در گام نخست برای شناخت میزان تغییرپذیری و آگاهی از روند ماهانه دماهای بیشینه در دوره مورد پژوهش از روش ناپارامتری من کندال استفاده گردید. در ادامه برای شناسایی شدت، دوام و بسامد رخداد امواج گرمایی از نمایه­های صدک (95. 98) و انحراف نرمال شده دما (NTD) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که فراوانی موج­های گرمایی کوتاه مدت بیشتر بوده است. بیشترین فراوانی مربوط به امواج 2 روزه بوده، و به ترتیب ایستگاه­های تهران (مهرآباد)، سمنان و قزوین فراوانی رخداد بیشتری دارند. بیشترین فراوانی رخداد سالانه به ترتیب در ایستگاه تهران (11موج در سال 2010)، در سمنان (9 موج در سال 2015) و  قزوین (7 موج در سال 2015) شناسایی شد. بالاترین فراوانی ماهانه رخداد امواج گرمایی در ماه­های ژوئن و سپتامبر ثبت شده است. بیشترین تداوم (15 روزه) در ماه مارس  2008 با روش صدک در ایستگاه مهرآباد بدست آمد. در روش انحراف نرمال شده دما در سال 2008 به صورت یک موج گرم (12روزه) محاسبه شد. بالاترین فراوانی سالانه رخداد اموج گرمایی در هر سه ایستگاه در سال 2015 رخداد داده است. واکاویی روند حاکی از افزایش رخداد امواج گرمایی در دوره سرد سال  بوده، اما در دیگر فصل­ها روند تغییرات معنی­داری بدست نیامد. بطوریکه گویای کاهش شدت سرمای زمستانه در دامنه­های جنوب البرز است. نتایج حاصل از دو روش نشان داد که در روش انحراف نرمال شده دما تعداد موج­های گرمایی بیشتری نسبت به روش صدک ثبت گردید، ولی با این وجود در روش صدک شناسایی موج­های گرمایی  در دوره سرد سال نمایان­تر بوده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله موج گرما، تحلیل روند، شاخص صدک، انحراف نرمال شده دما، البرز مرکزی
عنوان انگلیسی Statistical analysis of heat waves in the southern slopes of Alborz
چکیده انگلیسی مقاله Heat waves are important phenomena in Iran, And its upsurge in recent years seems to have a high upside trend.This climate has a negative impact on agriculture, forest fire and forestry, water resources, energy use and human health.The purpose of the research is to explain the frequency, time distribution, continuity of thermal waves, and the identification of its occurrence in the southern foothills of central Alborz.Therefore, using the statistical methods and maximum daily temperature data of Tehran (Mehrabad), Qazvin and Semnan stations for the statistical period of 30 years (1966-2016), the mentioned characteristics were extracted.In the first step, the nonparametric method of Kendal was used to understand the variability and awareness of the monthly trend of maximum temperatures in the study period.In order to determine the severity, duration and frequency of heat wave events, the percentiles (95.98) and normalized temperature deviation (NTD) were used.The results of the study showed that the frequency of short-wave heat waves was higher.Most frequencies are related to 2-day waves, respectively, and Tehran (Mehrabad), Semnan and Qazvin stations are more frequent.The highest frequency of annual events was detected at stations in Tehran (11 waves in 2010), in Semnan (9 waves in 2015) and Qazvin (7 waves in 2015), respectively.The highest frequency of monthly heat wave events was recorded in June and September.The highest continuation (15 days) was obtained in March 2008 with the percentile method at Mehrabad station.In the normalized deviation method, the temperature was calculated as a warm wave (12 days) in 2008.The highest annual frequency of heat loss occurred in all three stations in 2015.The evolution of the process indicated an increase in the incidence of thermal waves in the cold period of the year But in other chapters, no meaningful changes were made.As it says, the decline in cold winter temperatures is on the southern slopes of Alborz.The results of the two methods showed that in the normalized deviation of the temperature, the number of thermal waves more than the percentile method was recorded, but in the percentile method, the thermal wave was more prominent in the cold period of the year.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Heat wave, Trend analysis, Percentile index, Normalized temperature deviation, Central Alborz
نویسندگان مقاله زینب حسین پور | Zienab Hosinpoor
Department of Physical Geography, Faculty of Geography, University of Tehran
دانشجوی دکتری جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

علی اکبر شمسی پور | AliAkbar Shamsipour
Department of Physical Geography, Faculty of Geography, University of Tehran
دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

مصطفی کریمی | Mostafa Karimi
Department of Physical Geography, Faculty of Geography, University of Tehran
استادیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

فرامرز خوش اخلاق | Faramarz khoshakhlagh
Department of Physical Geography, Faculty of Geography, University of Tehran
دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

نشانی اینترنتی http://jgs.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-34-4&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده اب و هواشناسی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات