|
|
تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، جلد ۷، شماره ۴، صفحات ۱۸۷-۲۰۴
|
|
|
| عنوان فارسی |
تغییرات مکانی و زمانی الگوی وقوع بارش با استفاده از شاخص‌های PCI و SI در استان گلستان |
|
| چکیده فارسی مقاله |
تأثیر تغییر الگوهای زمانی و مکانی بارش بر خطر سیلاب/خشکسالی و منابع آب قابل دسترس به‌عنوان مساله‌ای غیرقابل انکار در مدیریت منابع آب مطرح است. شاخص‌های تمرکز بارش و فصلی بودن بارش از جمله از شاخص‌های تبیین پراکندگی بارندگی در یک منطقه است که می‌تواند منجر شناسایی الگوی توزیع بارش و مدیریت پیش از وقوع خطرات طبیعی گردد. بدین منظور، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضیعت توزیعی زمانی و مکانی و روند تغییرات شاخص‌های تمرکز و فصلی بودن بارش در 41 ایستگاه باران‌سنجی استان گلستان با طول دوره آماری 38 ساله در مقیاس‌های زمانی سالانه، فصلی، دوره خشک و دوره مرطوب برنامه‌ریزی شده است. براساس نتایج، میانگین شاخص تمرکز بارش در منطقه مطالعاتی گلستان در مقیاس‌های سالانه، بهار، تابستان، پاییز، زمستان، دوره خشک و دوره مرطوب به‌ترتیب برابر 15/13، 96/11، 15/13، 72/10، 96/9، 72/14 و 72/10 محاسبه شد. هم‌چنین، ایستگاه چات با مقدار 79/0 (توزیع فصلی با یک فصل خشک و یک فصل مرطوب) و ایستگاه شصت‌کلاته با مقدار 47/0 (توزیع عمدتاً فصلی با یک فصل خشک کوتاه) به‌ترتیب بیشینه و کمینه مقدار شاخص فصلی بودن در استان گلستان را به‌خود اختصاص می‌دهند. علاوه بر این، 27 و 14 ایستگاه به‌ترتیب دارای روند تغییرات افزایشی (معنی‌دار و غیرمعنی‌دار) و کاهشی (معنی‌دار و غیرمعنی‌دار) برای شاخص‌های PCI و SI هستند. عدم پیروی بارش در استان گلستان از الگوی زمانی و مکانی واحد از دیگر دستاوردهای پژوهش حاضر است. یافته‌های مطالعه حاضر می‌تواند به‌عنوان یک راهنما در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گزاری‌های مرتبط با منابع آب در منطقه مطالعاتی پژوهش مورد استفاده قرار گیرد. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
پراکندگی باران، توزیع مکانی، شاخص فصلی بودن، مدیریت منابع آب، مقیاس‌های زمانی |
|
| عنوان انگلیسی |
Spatiotemporal variation of precipitation using PCI and SI indices in Golestan province |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Spatiotemporal variation of precipitation using PCI and SI indices in Golestan province
Extended Abstract
Temporal and spatial variability of rainfall is one of the determining factors for water resources management, agricultural production, drought risk, flood control and understanding the effect of climate change. The impact of spatiotemporal patterns of precipitation on flood/drought hazard and available water resources is an undeniable issue in water resources management. Precipitation concentration (PCI) and Seasonality (SI) indices are the important indicators to determine the distribution of precipitation in a region which can lead to identify and manage before occurring natural hazards including flood and drought and hydro-meteorological storms.
The precipitation concentration index is presented as a powerful indicator for determining the temporal distribution of precipitation to show the distribution of precipitation and rain erosion. The increase in the value of this indicator indicates a low dispersion and a higher concentration of rainfall, which is closely related to the intensity of rainfall. Seasonality index as one of the key factors in detecting seasonal variation in the variables of natural ecosystems, measures the time distribution of hydrological components at different times of the year and uses each hydrological variable to classify different hydrologic variable regimes. In this regard, the present research aimed to investigate the spatial and temporal distribution and trend analysis of PCI and SI for 41 rain gauge stations of Golestan province (38-year study period) in annual, seasonal and dry and wet time scales.
According to the results, the average of PCI for annual, spring, summer, autumn, winter, dry and wet periods in the research area were obtained 13.15, 11.96, 13.15, 10.72, 9.96, 14.72, and 1072, respectively. Also, Chat station with 0.79 (seasonal distribution with dry and wet seasons) and Shastkalateh station with 0.47 (mainly seasonal distribution with short dry season) had the maximum and minimum of SI in the Golestan province, respectively. In addition, 27 and 14 of studied stations had the increasing (Significant and no-significant) and decreasing (Significant and no-significant) trend for PCI and SI.
Non-compliance of precipitation in Golestan province with a single temporal and spatial pattern is another achievement of the present study. The results of the current research can be used as a roadmap for water resources planning and policy making in the study area. It is noteworthy that the PCI and SI indices do not emphasize the cumulative values of precipitation and address the pattern of rainfall distribution, which can be a better criterion for assessing changes in precipitation patterns at different time scales.
Key word: Seasonality index, Precipitation distribution, Spatial distribution, Temporal scales, Water resources management
|
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Seasonality index, Precipitation distribution, Spatial distribution, Temporal scales, Water resources management |
|
| نویسندگان مقاله |
حمیده روشنی | Hamideh Roshani
University of Mohaghegh Ardabili
دانشگاه محقق اردبیلی
رئوف مصطفی زاده | Raoof Mostafazadeh
University of Mohaghegh Ardabili
دانشگاه محقق اردبیلی
اباذر اسمعلی عوری | Abazar Esmali-Ouri
University of Mohaghegh Ardabili
دانشگاه محقق اردبیلی
محسن ذبیحی | Mohsen Zabihi
Tarbiat Modares University
دانشگاه تربیت مدرس
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jsaeh.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-542-3&slc_lang=fa&sid=1 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
تخصصی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|
