تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، جلد ۷، شماره ۴، صفحات ۸۹-۱۰۴

عنوان فارسی تحلیل فضایی میزان برخورداری جامعه محلی از شاخص های اجتماعی موثر در تاب آوری در برابر مخاطرات محیطی(نمونه مطالعاتی:روستاهای منطقه سیستان)
چکیده فارسی مقاله بلایای اتفاق افتاده در دهه های اخیر، بیانگر این است که جوامع و افراد در معرض مخاطرات، به صورت فزاینده ای آسیب پذیر شده اند، لذا تاب آوری اجتماعی ظرفیت تبدیل و تحول، تطبیق و سازگاری و توان مقابله با تنش و بحران های اجتماعی می باشد. هدف پژوهش حاضر تحلیل فضایی میزان برخورداری جامعه محلی از شاخص های اجتماعی مؤثر در تاب آوری در برابر مخاطرات محیطی در ناحیه سیستان بود. روش تحقیق به لحاظ ماهیت کاربردی و از حیث روش؛ توصیفی-تحلیلی با رویکرد کمی-پیمایشی مبتنی بر روش مدل سازی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش شامل سرپرستان خانوار در 373روستا بود که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 189 نفر به روش تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم جامعه به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده های پژوهش از ابزار پرسشنامه استفاده گردید که روایی ابزارها به روش تحلیل عاملی تاییدی و پایایی ابزارها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی بررسی و تایید گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نیز در سطح آمار استنباطی از روش مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد تکنیک حداقل مربعات جزئی و  نرم افزار SMART PLS 3 استفاده گردید.یافته های پژوهش حاکی از آن است که براساس آماره های T و P ضریب مسیر ارتباط شاخص های اجتماعی با تاب آوری اجتماعی معنادار می باشد به گونه ای که مقدار T این مسیر برابر با 28/11 از مقدار بحرانی 58/2 بزرگتر بوده و مقدار P نیز کوچکتر از 05/0 می باشد. همچنین برای تحلیل فضایی عوامل اجتماعی مؤثر بر تاب آوری روستاهای موردمطالعه ازمدل WASPAS استفاده ‌شد که حاکی از آن بود که روستاهای شهرستان زهک، بیشترین میزان Qiو روستاهای شهرستان هامون  دارای کمترین میزان Qi  می باشند. بنابراین می توان نتیجه گرفت بین شاخص­های اجتماعی با تاب آوری روستاییان ارتباط معناداری وجود دارد و همچنین حجم اثر شاخص اجتماعی در حد زیاد می باشد و با توجه به اینکه روستاهایی که دارای Qi بیشتری هستند تاب آوری اجتماعی بیشتری دارند لذا می توان گفت روستاهای منطقه زهک از شاخص های تاب آوری اجتماعی بالاتری برخوردار می باشند.

 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تحلیل فضایی، تاب آوری، شاخص های اجتماعی، مخاطرات محیطی.

عنوان انگلیسی The spatial analysis of the local community to have the effective social indexes on resiliency against the environmental hazards (case study: villages of Sistan region)
چکیده انگلیسی مقاله The occurred disasters in recent decades show that communities and people have getting incrementally vulnerable against the hazards. Therefore, social resiliency is the capacity of change, adaptation, and power of resisting against the social stresses and disasters. This research aims at the spatial analysis of the local community to have effective social indexes on resiliency against the environmental hazards in the Sistan region. The methodology of the research is applied due to its nature and descriptive-analytical with the quantitative-surveying approach based on structural equations modeling (SEM) due to its method. The statistical population of the research includes heads of households in 373 villages that 189 people were selected as a statistical sample in proportion to the population volume by Cochran formula using the stratified random sampling method. Inventory was used as a tool to collect data of research, and validity and reliability of tools were studied and confirmed by confirmatory factor analysis, and Cronbach’s alpha test and composite reliability, respectively. SEM method with partial least squares technical approach and SMART PLS3 software was used to analyze the research data in inferential statistics level. Findings of research showed that the path coefficients of social indexes relationship with social resiliency are significant based on t-value and p-value. In a way that t-value of this path is 11.28 and higher than its critical value, 2.58, and the p-value is lower than 0.05.  In addition, WASPAS model was used for the spatial analysis of the effective social factors on the resiliency of the studied villages. This showed that villages of Zahak city have the maximum Qi and villages of Hamoon city have the minimum Qi. Thus, it is concluded that there is a significant relationship between the social indexes and the resiliency of the villagers. Moreover, the volume of the social index effect is high. Since villagers have higher Qi, they have more social resiliency. Hence, it is claimed that the villages of Zahak region have higher social resiliency.

 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله spatial analysis, resiliency, social indexes, environmental hazards

نویسندگان مقاله زهرا کیخا | Zahra Keikha
دانشگاه سیستان و بلوچستان

جواد بذرافشان | Javad Bazrafshan
دانشگاه سیستان و بلوچستان

سیروس قنبری | Sirous Ghanbari
دانشگاه سیستان و بلوچستان

عالمه کیخا | Aleme Keikha
دانشگاه سیستان و بلوچستان


نشانی اینترنتی http://jsaeh.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-971-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات