رشد نا موزون شهر و کلانشهرها ، از ﺟﻤﻠﻪ شهر- منطقه ﺗﻬﺮان، زاﺋﻴﺪه ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻧﻴﺮوﻫﺎی درهم تنیده ای است.  مهمتیرین آنها فرآیند  ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲﻫﺎی ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ و ﺗﻤﺮﻛﺰ اﻓﺮاﻃﻲ اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ در اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﺎﻧﻮﻧﻬﺎی ﺷﻬﺮی، ﺑﻮﻳﮋه ﻛﻼﻧﺸﻬﺮﻫﺎﺳﺖ. این روند ها در اثر  ﭼﺮ ﺧﻪ ای ﻛﻨﺶ-  واﻛﻨﺸﻲ و دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻚ عمل کرده  و سبب دﺳﺖ اﻧﺪازی ﻫﺎ ﺑﻪ اراﺿﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ و اﻏﻠﺐ زﻣﻴن های ارزﺷﻤﻨﺪ ﻛﺸﺎورزی و روﺳﺘﺎﻳﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ می شود.  روندهای مزبور مسبب اصلی مشکلاتی چون  ﻧﺎﺑﻮدی اراﺿﻲ ﺣﺎﺻﻠﺨﻴﺰ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﺎﺷﺪﻧﻲ، ﺗﻬﺪﻳﺪ و ﻛﺎﻫﺶ اﻧﺴﺠﺎم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺟﺪاﻳﻲ ﮔﺰﻳﻨﻲ ﻓﻀﺎﻳﻲ، ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮی و ﺷﻜﺎف ﻓﺰاﻳﻨﺪه ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ، ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺮﻳﺰی و ﺑﺰﻫﻜﺎری ﺷﻬﺮی، ﺑﻴﻜﺎری ﭘﻨﻬﺎن و آﺷﻜﺎر، ﺣﺬف ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺑﺎز، اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ و اﻧﺮژی، واﺑﺴﺘﮕﻲ روزاﻓﺰون ﺑﻪ ﺧﻮدرو، دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﺗﺴﻬﻴﻼت آﻣﻮزﺷﻲ و ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ-  درﻣﺎﻧﻲ، آﻟﻮدﮔﻲ روزاﻓﺰون ﻫﻮا و ﻣﻨﺎﺑﻊ آب است که می تواند به بحران شهری و بحران پایداری منجر شود. هدف اصلی مقاله درک روندهای قانون انباشت سرمایه و مدیریت فضای شهر- منطقه تهران است که در اثر آن زمینه بروز مخاطرات محیطی فراهم می شود. در حمع آوری و تحلیل داده های مورد نیاز از روش کیو (Q)استفاده شده است. نتایج روش آماری به کار گرفته شده بیانگر شکل گیری چهاردیدگاه با واریانس 95.911 درصد است. دیدگاه اول 52.800 درصد کل واریانس را به خود اختصاص داده و می توان از آن به عنوان "کارکرد سوداگری مستغلات و سلطه اقتصاد غیر مولد" نام برد. دیدگاه دوم که 18.914 در صد واریانس را به دست آورده با "کالایی سازی زمین و مسکن" مطابقت دارد. دیدگاه سوم که 15.163 درصد واریانس را دارد، "مدیریت و نظارت بر فضای شهر- منطقه" قابل نام  گذاری است و دیدگاه چهارم تحت عنوان "نظارت و کنترل منابع طبیعی" 9.034 در صد واریانس را به خود اختصاص داده است.