علوم زمین خوارزمی، جلد ۳، شماره ۱، صفحات ۱-۲۴

عنوان فارسی ژئوشیمی پریدوتیت‌های گوشته‌ای زون سیستان (غرب‌زاهدان و شمال سهل‌آباد)، شرق ایران
چکیده فارسی مقاله

رخنمون‌های افیولیتی‌ زون  سیستان (غرب زاهدان و شمال سهل‌آباد) نمایانگر باقیمانده‌های لیتوسفر اقیانوسی نئوتتیس در حد فاصل بلوک‌های قاره‌ای لوت و افغان هستند. در این مناطق، پریدوتیت‌های گوشته‌ای بیشترین حجم سنگ‌های متعلق به مجموعه افیولیتی را به خود اختصاص داده و عمدتاً شامل هارزبورژیت تا کلینوپیروکسن-‌‌هارزبورژیت هستند. شواهد پتروگرافی و تغییرات ژئوشیمیایی همچون تغییرات   CaO (88/0 تا 94/2 درصد وزنی)، Al2O3 (76/0 تا 51/3 درصد وزنی) و MgO (79/38 تا 24/45 درصد وزنی) حاکی از مقادیر متفاوت تهی‌شدگی در این سنگ‌هاست.  داده‌های شیمیایی کروم اسپینل نشان می‌دهد که این کانی حساسیت زیادی نسبت به آلتراسیون داشته بطوری که آلتراسیون باعث افزایش تمرکز Fe، Mn و در مواردی Si و کاهش تمرکز Al و Mg درکروم اسپینل شده است. بعلاوه در نتیجه آلتراسیون، Mg# کاهش و Cr# افزایش یافته است. چون ترکیب این کانی در تفاسیر پتروژنتیک بطور گسترده استفاده می‌شود باید حساسیت‌های لازم در این زمینه اعمال شود. بر اساس داده‌های شیمیایی کروم اسپینل سالم در یکی از نمونه‌های کلینوپیروکسن- هارزبورژیتی، میزان ذوب بخشی حدود 11 تا 5/11 درصد بدست آمده است. بعلاوه ترکیب این کانی از نظر مقدار  Cr# (5/27 تا 6/28)، Mg# (9/64 تا 8/65) و Al2O3 (3/42 تا 4/ 43 درصد وزنی) بر جایگاه ژئودینامیک مشابه با پریدوتیت‌های آبیسال یا جایگاه MORB دلالت دارد. گرچه قیاس شیمی سنگ کل این نمونه و دیگر نمونه‌ها نشان می‌دهد که میزان تهی‌شدگی در پریدوتیت‌‌های مطالعه شده همخوان با دیگر مناطق زون سیستان تغییرات نسبتاً گسترده‌ای دارد که می‌تواند گواه تحول در جایگاه تکتونوماگمایی زایش لیتوسفر اقیانوسی بین جایگاه MORB و SSZ باشد.

کلیدواژه‌های فارسی مقاله پریدوتیت های گوشته ای، افیولیت، زون جوش‌خورده سیستان، شرق ایران A 

عنوان انگلیسی Geochemistry of mantle peridotites from the Sistan zone (west of Zahedan and north of Sahl Abad), eastern Iran
چکیده انگلیسی مقاله

Ophiolitic outcrops of Sistan zone are remnants of Neo-Tethyan oceanic lithosphere, once existed between Lut and Afghan continental blocks. Mantle peridotites including harzburgites and cpx-harzburgites are dominant ophiolitic outcrops. Petrographical evidence together with geochemical characteristics such as CaO (0.88 – 2.94 wt.%), Al2O3 (0.76- 3.51 wt.%) and MgO (38.79- 45.25 wt.%) variations suggest different degrees of mantle depletion. The study of chemical composition of Cr-spinel shows it’s highly sensitive nature to alteration. During alteration, Cr-spinel commonly displays increasing Fe, Mn, Cr# and in some cases Si and decreasing Al, Mg and Mg# values. Since the chemistry of Cr-spinel is commonly used as a petrogenetic tool so it should be regarded with caution. Based on the chemistry of fresh Cr-spinels of a cpx-harzburgite sample, the melting percent of about 11 to 11.5% has been obtained. Moreover, the Cr# (26.5 to 27.5), Mg# (64.9 to 65.8) and Al2O3 (42.3 to 43.4 wt.%) of Cr-spinels suggest abyssal peridotite or MORB-like  geodynamic setting. Although, based on the whole rock chemistry, the mantle peridotites display various depletion degrees which may imply various mid-ocean ridge to supra-subduction zone tectonic settings of ophiolite generation.

کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله mantle peridotites, ophiolite, sistan suture zone, eastern Iran

نویسندگان مقاله رضوان ابراهیمی | R Ebrahimi


مرتضی دلاوری | m delavari


اصغر دولتی | a dolati



نشانی اینترنتی http://gnf.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-59-2&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده مقاله استخراج شده از پایان نامه
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات