علوم زمین خوارزمی، جلد ۴، شماره ۲، صفحات ۲۴۱-۲۶۲
عنوان فارسی پتروژنز و سن سنجی U-Pb متاریولیت های نئوپروتروزوئیک پسین مجموعۀ دگرگونی-آذرین ماجراد (جنوب‌شرق شاهرود): شاهدی بر تشکیل و توسعه حوضه های کششی درون قاره ای در سرزمین های گندوانایی ایران
چکیده فارسی مقاله متاریولیت­های رخنمون یافته در مجموعه­ دگرگونی-آذرین ماجراد در جنوب­شرق شاهرود و در لبۀ شمالی زون ساختاری ایران مرکزی واقع شده­اند. متاریولیت­ها بخش مهمی از طیف ترکیب این کمپلکس هستند که به شکل گنبد و یا میان­لایه با مرمرهای کلسیتی و دلومیتی، متاپلیت­ها و متاپسامیت­ها رخنمون دارند. در اثر دگرگونی و میلونیتی­شدن، برگوارگی و خطوارگی بارزی در آن‌ها توسعه یافته است. بر اساس شواهد ژئوشیمیایی، متاریولیت­ها دارای ماهیت کالک­آلکالن پتاسیم ­متوسط تا پتاسیم زیاد هستند. این سنگ­ها در نمودار عناصر نادر خاکی به‌هنجار شده به کندریت از عناصر نادر خاکی سبک (به استثنای Eu) نسبت به عناصر نادر خاکی سنگین غنی­شدگی دارند، و در نمودار عنکبوتی به‌هنجار شده به گوشتۀ اولیه از U, Th, Pb و K غنی­شدگی و از  Zr Ti, P, Sr, و Nb تهی­شدگی نشان می­دهند. متاریولیت­ها به دسته ریولیت­های خشک یا دمای زیاد تعلق دارند و در محیط­های کششی درون قاره­ای تشکیل شده­اند. سن­سنجی­های انجام شده به‌روش U-Pb روی زیرکن­های جدا شده از آن­ها، نشان‌گر دامنۀ سنی 6/587 تا 508 میلیون­سال (نئوپروتروزوئیک پایانی-کامبرین­زیرین) است؛ ولی با توجه به سن توده­های گرانیتوئیدی قطع‌کننده این مجموعه­ (/3± 553 میلیون سال)، سن نئوپروتروزوئیک­پایانی (ادیاکارن) برای آن‌ها منطقی­تر است و در ضمن تعلق داشتن آن‌ها به مناطق پی­سنگی و گندوانایی ایران را تأیید می­کند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله واژه‌های کلیدی، متاریولیت، نئوپروتروزوئیک پایانی، محیط‌های کششی درون قاره‌ای، ماجراد، شاهرود.
عنوان انگلیسی Petrogenesis and U-Pb dating of the Late Neoprotrozoic Metarhyolites of the Majerad Igneous-Metamorphic Complex (SE Shahrood): An implication to the Formation and Development of the Intracontinental Extensional basins in the Iranian Gondowanan Terrenes
چکیده انگلیسی مقاله Majerad igneous-metamorphic complex is located in the southeast of Shahrood and in the northern edge of the central structural zone of Iran. Metarhyolites are important compositional constituent of this complex and cropped out in the form of domes and/or intercalations with calcitic and dolomitic marbles, metapelites and metapsammites. Foliation and lineation were developed in metarhyolites due to metamorphism and mylonitisation. Based on the geochemical evidence, metarhyolites have medium to high-K calc-alkaline nature. These rocks are enriched in light rare earth elements (except Eu) with respect to heavy rare earth elements in primitive mantle normalized REEs diagram, and enriched in U, Th, Pb and K, and depleted in Zr Ti, P, Sr, and Nb in primitive mantle normalized spider diagram. Metarhyolites are dry or high temperature rhyolites and formed in intracontinental extensional setting. U-Pb dating of separated zircons from the metarhyolites, indicating 587.6 to 508 Ma (Late Neoproterozoic-Early Cambrian), but according to the age of granitoid which cutts this complex (553 ± 3.8 Ma), Late Neoprotrozoic (Ediacaran) is more reasonable age for the metarhyolites, which endorses their belonging to crystalline basement and Gondoanwan terrains of Iran.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Metarhyolites, Late neoproterozoic, Intracontinental extensional setting, Majerad, Shahrood.
نویسندگان مقاله مرضیه ویس کرمی | Marzieh Veis;arami
Shahrood University of Technology
دانشگاه صنعتی شاهرود

محمود صادقیان | Mahmoud Sadeghian
Shahrood University of Technology
دانشگاه صنعتی شاهرود

حبیب قاسمی | Habibollah Ghasemi
Shahrood University of Technology
دانشگاه صنعتی شاهرود

سکینه شکاری | Sakineh Shekari
Shahrood University of Technology
دانشگاه صنعتی شاهرود

مینگو جای | Mingguo Zhai
Northwest University Xian
دانشگاه نورث وست شیان

نشانی اینترنتی http://gnf.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-244-2&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده مقاله استخراج شده از پایان نامه
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات