تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد ۱۷، شماره ۴۷، صفحات ۲۴۱-۲۵۷
عنوان فارسی تحلیل فضایی توفان‌های تندری در گستره کشور ایران
چکیده فارسی مقاله
طوفان‌های تندری به دلیل اثرات مهم خسارتباری که بر انسان و محیط طبیعی دارند، پدیده اقلیمی بسیار مهمی به شمار می‌روند. بررسی‌ها نشان داده است که عامل ارتفاع و عرض جغرافیایی دو متغیر مهمی هستند که می‌توانند بر میزان وقوع این پدیده اثرگذار باشند. بنابراین هدف اصلی از پژوهش حاضر، تحلیل فضایی رفتار پدیده رعدوبرق و میزان اثرپذیری آن از مؤلفه‌هایی چون ارتفاع و عرض جغرافیایی در گستره ایران می‌باشد. بر این اساس ابتدا داده‌های ماهانه وقوع طوفان‌های تندری 118 ایستگاه همدید ایران، طی سال‌های 1991 تا 2010 از سازمان هواشناسی کشور اخذ شد و به‌وسیله سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و روش درونیابی کریجینگ (Universal)، نقشه‌های سالانه و فصلی کل ایران تولید گردید. در ادامه برای درک بهتر اثرپذیری طوفان‌های تندری از ارتفاع و عرض جغرافیایی، به‌وسیله نرم‌افزار CerveExpert نمودارهای فصلی و سالانه به همراه میزان همبستگی هریک تولید و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد که بیشترین طوفان‌های تندری سالانه در شمال غرب ایران رخ می‌دهد و کمترین میزان آن بر نواحی مرکزی و شرقی کشور منطبق است. همچنین طبق تحلیل‌های فصلی، بااینکه بیشترین میزان پراکندگی ایستگاه‌ها در ارتفاع 800 تا 1300 متری قرار دارد، اما حداکثر وقوع این پدیده در فصول مختلف ایستگاه‌ها از ارتفاع صفر تا 2200 متری تغییر دارد. نتیجه کلی نشان می‌دهد که عامل ارتفاع، همبستگی کمی با وقوع پدیده طوفان تندری داشته و بیشترین همبستگی مربوط به عامل عرض جغرافیایی است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله مخاطرات جوی، مدل رگرسیونی، همبستگی، درونیابی کریجینگ، توفان تندری
عنوان انگلیسی Spatial Analysis of thunder storm in Iran
چکیده انگلیسی مقاله Thunderstorms are major climatic events due to the significant effects and catastrophic consequences on humans and the natural environment. The researches have shown that the elevation and latitude factors are two variables that can affect the occurrence of this phenomenon. Therefore, the main aim of this study is to investigate the spatial analysis of the effects of lightning and its effects on the components such as elevation and geographic extent in Iran. Apart from this fact, firstly, the monthly data of thunderstorms occurrence in 118 synoptic stations of Iran, from 1991 to 2010 on a basis from the countrychr('39')s meteorological organization were obtained and GIS software was produced by the annual and seasonal maps of Iran. Then, for the spatial analysis of this climatic phenomenon, the method of landing statistics of the Kriging (Universal) method was to examine its seasonal and annual status. In order to better understand the effect of Thunder hurricanes from altitude and latitude using Curve Expert software, seasonal and annual charts, along with the correlation of each production, were analyzed. The results show that the highest annual thunderstorms occur in the northwest of Iran, and the least amount is consistent with the central and eastern parts of the country. In addition, according to seasonal analysis, although the station has the highest rate at 800 to 1,300 meters, the maximum occurrence of this phenomenon varies from 0 to 2200 meters in different seasons of the stations. The overall result shows that the factor of height is slightly correlated with the occurrence of the Thunder storm phenomenon and the highest correlation is due to the latitude factor.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Atmospheric hazards, regression model, correlation, kriging interpolation, thunder storm
نویسندگان مقاله قاسم عزیزی | ghasem azizi
University of Tehran
دانشگاه تهران

محمدصالح گرامی |
University of Tehran
دانشگاه تهران

لیلا شریفی | leyla sharifi
University of Tehran
دانشگاه تهران

نشانی اینترنتی http://jgs.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2433-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده اب و هواشناسی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات