تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد ۲۰، شماره ۵۸، صفحات ۳۵-۵۲

عنوان فارسی تحلیل فضایی کیفیت زندگی شهروندان در محیط های شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) (مطالعه موردی: منطقه۲ شهر مشهد)
چکیده فارسی مقاله
کیفیت مکان و بهزیستی در حال تبدیل به رویکردی مهم برای ارزیابی سیاست های عمومی، رتبه بندی مکان ها، شناسایی نواحی مسئله دار و حتی کشف علل بسیاری از  نارضایتی های اجتماعی است. مطالعه حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و از جهت هدف کاربردی است. هدف اصلی پژوهش حاضر توسعه شاخص ترکیبی کیفیت زندگی برای محلات منطقه 2 شهر مشهد می‌باشد.  اطلاعات مورد نیاز از شهرداری شهر مشهد و استفاده از پرسشنامه بدست آمد. با توجه به جمعیت منطقه 2در سال 1395که معادل 513365 نفر می‌باشد بر اساس فرمول کوکران تعداد 383پرسشنامه تنظیم گردید. پرسشنامه پس از تهیه و اعمال نظرات کارشناسان از طریق مراجعه‌ در سطح محلات مورد مطالعه تکمیل شد. معیارهای مورد نیاز در قالب اطلاعات مکانی در محیط GIS تهیه و استاندارد سازی شد. قلمروهای اقتصادی، اجتماعی و دسترسی به عنوان معیارهای اصلی پژوهش انتخاب و برای هر کدام زیر معیارهایی مشخص گردید. در ادامه با استفاده از تحلیل های مکانی و مدل تصمیم گیری چندمعیاره (ANP)، شاخص نهایی کیفیت زندگی از تلفیق شاخص ها به دست آمد. نتایج حاکی از کیفیت زندگی مطلوب در محلات مرکزی بوده و محلات حاشیه‌ای از کیفیت مطلوبی برخوردار نمی‌باشند. همچنین با نزدیکی به مراکز تفریحی سطح کیفیت زندگی شهری افزایش می یابد و از الگوهای مکانی پیروی می کند. بخشی از حاشیه محلات عامل، شهید بصیر و هدایت که از محلات حاشیه‌ای محدوده مورد مطالعه می‌باشند، از مجموع سه قلمرو در وضعیت مطلوبی نمی‌باشند؛ و سایر محلات با توجه به داشتن دسترسی آسان به خدمات عمومی از جمله خدمات درمانی، آموزشی، و تمرکز امکانات رفاهی مدرن نسبت به سایر محلات کیفیت زندگی مطلوب‌تری را به خود اختصاص داده‌اند؛ که11675700 متر مربع که معادل 30 درصد مساحت منطقه ی مورد مطالعه از کیفیت زندگی بسیار مطلوبی برخوردار می باشد.  همچنین محلاتی که از نظر شاخص اقتصادی و اجتماعی در سطوح خیلی پایین قرار دارند، از نظر دسترسی در سطح متوسط قرار دارند. در ادامه نتایج آزمون های آمار فضایی(خودهمبستگی فضایی و آماره جی) نشان از توزیع الگوی خوشه ای کیفیت زندگی دارد. و به عبارت دیگر شاخص های  کیفیت زندگی از توزیع فضایی یکسانی در منطقه مورد مطالعه برخوردار نیستند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله کیفیت زندگی ، شاخص های اقتصادی، اجتماعی، دسترسی، آمار فضایی، مشهد

عنوان انگلیسی Spatial Analysis Quality of Life in Urban Areas Using Geographic Information System (GIS) (Case Study: District 2 of Mashhad)
چکیده انگلیسی مقاله

The present study is descriptive-analytical and for the purpose of application. The main objective of the present research is to develop a combination of quality of life indicators for neighborhoods in District 2 of Mashhad. The required information was obtained from the municipality of Mashhad and the questionnaire was used. According to the population of Region 2 in 1395, which is 513365 people, according to the Cochran formula, 383 questionnaires were arranged. The questionnaire was completed after the preparation and implementation of expertschr('39') opinions by referring at the level of the studied sites. The required criteria were prepared and standardized in the form of spatial information in the GIS environment. Economic, social and access areas were selected as the main criteria for research and were identified for each of the following criteria. Subsequently, using spatial analysis and multi-criteria decision making model (ANP), the final quality of life index was derived from the integration of indicators. The results indicate a good quality of life in the central neighborhoods, and there are no marginal areas of desirable quality. It also increases the level of quality of life in the vicinity of the recreational centers and follows the spatial patterns. Part of the margin of the agentchr('39')s neighborhoods, the martyr Basir and Hedayat, which are the marginal areas of the study area, are not in the best of all three territories; and other neighborhoods due to easy access to public services, including health services, training, and facility focus Modern welfare has a better quality of life than other neighborhoods, of which 11675700 square meters, which is equivalent to 30 percent of the area of ​​the study area, has a very good quality of life. Also, sites that are very low in terms of economic and social indicators are moderate in terms of access. In the following, the results of spatial statistics tests (spatial spatial correlation and J statistics) indicate the distribution of the cluster model of quality of life. In other words, quality of life indicators do not have the same spatial distribution in the study area.

کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله quality of life, economic, social indicators, access, spatial statistics, Mashhad

نویسندگان مقاله احمد اسدی | ahmad asadi
BOZORGMEHR UNIVERSITY OF QAENAT
استادیار دانشگاه بزرگمهر قائنات

ابراهیم اکبری | Ebrahim akbari
BOZORGMEHR UNIVERSITY OF QAENAT
کارشناس ارشد دانشگاه بزرگمهر قائنات


نشانی اینترنتی http://jgs.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1734-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده جغرافیا و برنامه ریزی شهری
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات