تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد ۲۱، شماره ۶۰، صفحات ۲۵۹-۲۷۷
عنوان فارسی پایش آماری پدیده ی گرد و غبار در استان خوزستان بارویکرد ساعتی
چکیده فارسی مقاله
گرد­­و­غبار به رسوبات با اندازه کمتر از 100میکرون که به صورت ذرات معلق انتقال می­یابد، اطلاقمی­شود. توفان­های گردوغبار هر سال در مناطق خشک و نیمه­ خشک در عرض­های جنب ­حاره رخمی­دهد. منطقه غرب آسیا، از جمله شبه جزیره عربستان، عراق و ایران و مخصوصا خوزستان به عنوان یکی از مهمترین منابع گردوغبار شناخته شده ­است . هدف از این پژوهش بررسی فراوانی و میزان روند پدیده گردوغبار در مقیاس ساعتی،  ماهانه، فصلی و سالانه طی دوره آماری 2015-1995 در استان خوزستان می­باشد. روش کار در این پژوهش مبتنی بر محاسبه آماری پارامترهای مربوط به ریزگرد و تجزیه تحلیل آماری داده ­ها به روش یرآورد شیب سن و آزمون من-کندال و تهیه نقشه ­های توزیع فضایی پدیده گرد­و­غبار می­باشد. نتایج نشان داد 57/78 درصد رویدادهای گردوغباری بین ساعات 30/9-30/15به وقت محلی همزمان با گرمایش زیاد زمین، خشکی خاک و اختلاف فشار محلی اتفاق افتاده است. محاسبه روند در همه ساعات روز روند افزایشی و معنادار را نشان داده است که بیشترین افزایش مربوط به ساعت 30/12 و 30/9 شب می­باشد. 49­درصد روزهای گردوغباری به ترتیب مربوط به ماه­های ژوئیه، ژوئن و می می­باشد همچنین 73 درصد روزهای گردوغباری در فصول بهار و تابستان رخ داده ­است که مرتبط با افزایش دما و خشکی منابع آب و خاک در استان خوزستان است. توزیع فضایی گردوغبار به صورت فصلی و سالانه نشان می­دهد بیشترین روزهای گردوغبار در همه فصول مربوط به نیمه غربی استان است که نشان ­دهنده غلبه کانون­های خارجی به عنوان منشا اصلی ریزگرد و اهمیت عامل توپوگرافی در این منطقه می­باشد. توزیع فضایی آماره q نیز مبین افزایش شدید ریزگرد در بیست سال اخیر در نواحی جنوب شرقی ، جنوب و مرکزی استان و در ساعات پایانی روز می­باشد که بیانگر توسعه فعالیت کانون­های داخلی در افزایش روند ریزگرد در دهه ­های اخیر است.
 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله گرد و غبار،خوزستان، من-کندال،پایش آماری،رویکرد ساعتی
عنوان انگلیسی Statistical monitoring of dust phenomenon in Khuzestan province with hourly approach
چکیده انگلیسی مقاله
Dust is referred to sediments of less than 100 microns in size which are transmitted as suspended particles. Dust storms are events which naturally occur in arid and semi-arid areas, especially in subtropical latitudes. One of the most known sources of dust is the west of Asia, including Arabian Peninsula, Syria, Iraq, and Iran, especially Khuzestan Province. The purpose of this study is to investigate the frequency and trend of dust phenomena on hourly, monthly, seasonal and annual scale between 1995 and 2015 in Khuzestan Province. The method in this study is based on statistical computation of dust parameters and also the trend analysis of data based on Mann-Kendall test and spatial distribution maps of dust phenomena. The results suggests that 78.57 percent of dust event are occurred between 9.30 am to 15.30 pm local time, concurrent with peak of sun radiation and earth surface warming, dryness of soil and local pressure difference. The hourly trend analysis is increasing and significant in all hours and the highest increase occurred at 9.30 pm to 12.30 pm.49 percent of dusty days occurred in June, July and May and also 73 percent of them are in spring and summer as following from temperature increase and water and soil resources drying in the province. The seasonal and annual spatial distribution of dust indicates that most of dusty days in all seasons are located in west of province which suggests dominance of external sources as the main source of dust and the importance of topography factor in this area.The Z value spatial analysis suggests high increase of dust event in recent 20 years in southeast, south and central areas of the province and also on last hours of day which demonstrator development of internal sources activities in increasing trend of dust event in recent decades.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Dust, Khuzestan, Mann-Kendall, statistical monitoring, hourly approach
نویسندگان مقاله پریسا احدی | Parisa Ahadi
PhD student in Urban Climatology, Shahid Beheshti University
دانشجوی دکتری رشته اقلیم شناسی،دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی

شهریار خالدی | Shahriar Khaledi
Professor of Climatology in Shahid Beheshti University
استاد گروه اقلیم شناسی،دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی

محمود احمدی | Mahmoud Ahmadi
Associate Professor of Climatology in Shahid Beheshti University
دانشیار گروه اقلیم شناسی،دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی

نشانی اینترنتی http://jgs.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-3846-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده اب و هواشناسی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات