تعامل انسان و اطلاعات، جلد ۴، شماره ۱، صفحات ۲۸-۴۰
عنوان فارسی تحلیل وضعیت ساختاری مقاله‌های پژوهشی و راهنماهای نگارش در مجله‌های علمی - پژوهشی حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی
چکیده فارسی مقاله

زمینه و هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی ساختار مقاله‌های پژوهشی در مجله‌های علمی- پژوهشی فارسی زبان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی به منظور تعیین میزان انطباق آنها با ساختارمطلوب است. در گام بعدی، میزان اهتمام راهنماهای نگارش مجله‌های علمی-پژوهشی فارسی زبان علم اطلاعات و دانش شناسی به معرفی اجزای ساختاری یک مقاله-علمی پژوهشی بررسی شده است.

روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری آن شامل کلیه مقاله‌های علمی- پژوهشی منتشر شده در مجله‌های علمی- پژوهشی فارسی زبان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در طی سال‌های 1392تا 1394 و راهنماهای نگارش مقاله موجود در وب‌سایت این نشریه‌ها است. نمونه‌گیری در مورد مقاله‌ها به شیوه تصادفی طبقه‌ای انجام شد و بر این اساس، تعداد 245 عنوان مقاله علمی- پژوهشی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی بر اساس سیاهه وارسی (ساختار مطلوب) مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که ساختار مقاله‌های علمی-پژوهشی مورد بررسی در وضعیت مطلوبی قرار دارد و تنها در سه جزء ساختاری یعنی «مبانی نظری»،«کاربرد پژوهش» و «محدودیت پژوهش» تطابق ضعیفی با ساختار مطلوب وجود دارد. در بررسی راهنماهای نگارش، یافته‌ها نشان داد که راهنماهای نگارش از نظر معرفی ساختار مطلوب یک مقاله علمی-پژوهشی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند و اجزای ساختاری «مروری کوتاه بر متون علمی»، «بیان منطق منجر به پژوهش»، «هدف و انگیزه پژوهش»، «مزیت و اهمیت پژوهش»، «زمان پژوهش»، «مکان پژوهش»، «اعتبار (روائی) ابزار پژوهش»، «پایایی ابزار پژوهش» با میانگین صفردر هیچ یک از راهنماهای نگارش مقاله‌ها در نشریه‌های مورد بررسی اشاره نشده است. همچنین بررسی فرضیه‌ها نشان داد که تفاوت معناداری میان نشریه‌های علمی – پژوهشی از نظر تطابق مقاله‌های علمی-پژوهشی آنها با ساختار مطلوب وجود دارد. با این حال، میانگین امتیاز ساختاری مقاله‌های این نشریه‌ها به طور کلی در وضعیت خوبی قرار دارد. همچنین در بررسی فرضیه دوم پژوهش مشخص شد که با وجود وضعیت مناسب انطباق مقاله‌های منتشر شده با ساختار مطلوب، راهنماهای نگارش مقاله‌های نشریات علمی- پژوهشی از وضعیت مناسبی در معرفی اجزای ساختاری یک مقاله علمی – پژوهشی برخوردار نیستند.

نتیجه‌گیری: با توجه به ضعف ساختاری راهنماهای نگارش در نشریه‌های علمی-پژوهشی مورد بررسی می‌توان چنین برداشت کرد که نویسندگان اغلب ساختار مقاله‌ها را بر اساس آنچه خود آموزش دیده‌اند تدوین کرده و راهنماهای نگارش را کمتر الگوی خود قرار می‌دهند. از طرف دیگر نیز می‌توان یکی از دلایل ضعف موجود در ساختار مقاله‌ها را به بی‌توجهی سردبیران و دست‌اندرکاران مجله‌ها برای ارائه راهنماهای مورد نیاز نسبت داد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله نشریه علمی- پژوهشی، ساختار مقاله علمی- پژوهشی، راهنمای نگارش مقاله، علم اطلاعات و دانش‌شناسی
عنوان انگلیسی An Investigation into the Structure of Research Articles and Writing Guidelines in the Iranian Knowledge and Information Science Journals
چکیده انگلیسی مقاله Background and Aim: The purpose of this research is investigating the structure of research articles in the Iranian knowledge and information science journals (peer reviewed journals). In the next step, the writing guidelines in the scientific journals websites that designed to introduce desired structure of a scientific paper are studied.
Methods: The research was survey with analytical approach. The population of the research were articles published in the Persian scientific journals of knowledge and information science field in 2013-2015 and their writing guidelines. Stratified random sampling was used and, accordingly, 245 scientific articles were examined using a research checklist.
Results: Research findings showed that the structure of the research articles reviewed are in a good condition and only in three sub-structural components i.e "theoretical foundations", "research application" and "research limitations", consistent with the desired structure is weak. About the writing guidelines, the findings showed that they are in the unfavorable condition. Some structural components i.e "brief review of the scientific literature," "rationale to the study," "aim and motivation of the research", "advantages and importance of the research", "the research time", "space of the research", "credibility (reliability) of the research tools", "reliability of the study" did not appear in any writing guidelines. The first hypothesis showed a significant difference between research journals about their matching with the desired structure of the research article. However, the overall average ratings of the articles structure in this journals are in the good condition. Also in the second hypothesis was found a significant difference between the compliance rate of writing guides and articles published in the scientific journals with the desired research article structure.
Conclusion: Due to structural weakness in the writing guidelines of Persian peer-reviewed journals studied, can be such a conclude that authors of these articles shape the article structure based on what they have been trained and not attend to the writing guidelines of the journals. From the other side, one of the reasons of the structural weakness in the structure of the articles is disregarding editors and the other practitioners of journals to offering needed help contents. 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Peer-reviewed journals, Research articles, Guidelines for article writing, Article structure, Knowledge and Information Science
نویسندگان مقاله فاطمه سعادتی | Fatemeh Sa'adati
Kharazmi University
دانشگاه خوارزمی

یزدان منصوریان | Yazdan Mansourian
Kharazmi University
دانشگاه خوارزمی

محمد زره ساز | Mohammad Zerehsaz
Kharazmi University
دانشگاه خوارزمی

نشانی اینترنتی http://hii.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-410-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده کاربردی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات