|
|
تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، جلد ۳، شماره ۲، صفحات ۷۹-۹۸
|
|
|
| عنوان فارسی |
تحلیل واستخراج الگوهای جوی منجر به بارش های سنگین روزانه منطقه شمالی خلیج فارس مورد مطالعه: حوضه های آبریز حله و مند |
|
| چکیده فارسی مقاله |
بارشهای سنگین ازجمله مخاطرات طبیعی هستند که پیش آگاهی ازرخداد آنها کمک بسزایی جهت کاهش آسیب های احتمالی می نماید. بارشهای سنگین اغلب برروی مساحت کم یاقلمروهای کوچک و درمقیاس زمانی روز، هفته و کمتر رخ میدهند.به منظور بررسی و استخراج الگوهایجویمنجربهبارشهایسنگینروزانه،داده های 37 ایستگاه باران سنجی و سینوپتیک (حوضه های آبریز مند و حله) طی یک دوره آماری 20 ساله(1371-1390) مورد استفاده قرار گرفت.درادامه با استفاده از رویکرد محیطی به گردشی ارتباط بارشهای سنگین منطقه شمالی خلیج‌فارس (حوضه‌های آبریز مند و حله) با الگوهای سینوپتیک موردبررسی و تحلیل قرار گرفت. در این راستا،با استفاده از روش صدک ها برای تعیین بارش های سنگین و روش همبستگی لوند برای طبقه بندی نقشه های فشار تراز دریا استفاده شد. در نهایت با استخراج الگو ها،نقشه های تراز دریا،نقشه سطوح میانی و فوقانی جو در سطوح 500 و 300هکتوپاسکال،نقشه چرخندگی و خطوط جریان،نقشه حرکت قائم هوا (امگا) بررسی شد. با اعمال روش همبستگی لوند،پنج الگو از بارش های سنگین منطقه مورد مطالعه استخراج شد.نتایج حاصل از این یافته ها حاکی استکهسامانه‌های تأثیرگذار بربارش سنگین حوضه های آبریز حله و مند در منطقه شمالی خلیج فارس،در الگوهای اول،سوم و چهارم روز بارش که به ترتیب مصادف23 مارس 1996 ، 24مارس 1995 و 17نوامبر 1994بوده، کم فشار شرق دریای مدیترانه، دریای سیاه و جنوب دریای خزر با تاوایی مثبت که ناشی از استقرار ناوه در سطوح میانی و بالایی در سطح500 و 300هکتوپاسکال در وردسپهر است، الگوهای بارشی را به خود اختصاص میدهند. همچنین ایجاد یک الگوی دوقطبی از پرفشار عربستان با تاوایی منفی در انتقال رطوبت از آب‌های اطراف و منطقه سودان(اقیانوس هند،دریای سرخ،عرب، خلیج‌فارس و عمان) و همگرایی و همسویی باکم فشار شرق دریای مدیترانه و سیاه به‌عنوان عوامل صعود از این مناطق باعث ریزش بارش در این روزهای بارشی بودند. همچنین مشخص شد که در روز بارش الگوی دوم در روز 29فوریه 1996، ناوه دو دامنه ای در انتقال رطوبت از منطقه سودان و کم فشار شرق مدیترانه باعث همگرائی و همسویی این سامانه ها شده است.الگوی دو دامنه ای در بارش این روز تاییدی بر زبانه کم فشار شرق مدیترانه در همراهی با زبانه کم فشار شمال شرق و جنوب دریای خزر مهم ترین عامل ریزش بارش در این روز بوده، که با ناوه سطوح میانی(500) هکتوپاسکال و بالائی (300)هکتو پاسکال همراه شده است. در الگوی پنجم یعنی روز 21 مارس 2001 کم‌فشار شرق پاکستان با تاوایی مثبت و یک مرکز تاوایی منفی در مرکز ایران باعث ایجاد گرادیان فشار و شرایط محلی برای رخداد بارش شده است. لذا بارش در این روز از سیستم فشار سیاره‌ای تبعیت نمی‌کند. از دستاوردهای این تحقیق می توان به نقش کلیدی و موثر کم فشارهای شرق،شمال و جنوب دریای خزر در بروز بارش سنگین حوضه های مورد مطالعه اشاره نمود. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
|
|
| عنوان انگلیسی |
The Analysis and Extraction of Daily Heavy Rainfall Lead Atmospheric Patterns in Northern Portion of Persian Gulf (Helle and Mond Subbasin) |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
The results of this study indicated that the synoptic patterns that lead to heavy rainfall in 22 March 1996, 24 mar 1995 and 17 November 1994 in the northern portion of FARS province includes: the low pressure that located in eastern part of Mediterranean and Black sea and southern part of Caspian Sea that created by trough that located at the middle level of atmosphere. In addition to this low pressure, the bipolar pattern in of Saudi Arabia having negative vorticity that lead to transporting moisture from (India ocean, Red sea, Arab sea, Persian gulf and Oman Sea ) and also to be alignment with east Mediterranean sea and black sea low pressure as ascending agent lead to precipitate of rainfall in mentioned days . and also we found that in 29feb 1996 as second patterns rainy day, a strong deep trough transporting moisture from Soudan region and east Mediterranean low pressure, cause alignment of this atmospheric systems. In fifth patterns (21 mar 2001), existing an low pressure and positive vorticity center in east of Pakistan simultaneously with existing negative vorticity center in central part of Iran, lead to high pressure gradient which cause rainfall events in study area. The main founding of this study were that reveals the role of low pressure of east, north and south of Caspean sea in heavy rainfall events in study area. Pre-warning of natural hazards events such as heavy rainfall has a significant effect in damage reducing. The analysis of synoptic-dynamic condition of atmospheric circulation patterns, has great importance in recognize affective agents in heavy rainfall events. Especially this heavy rainfall could lead to flash floods suddenly. This study's aim is to analysis and extraction of daily heavy Rainfall lead atmospheric patterns in northern portion of Persian gulf (Helle and Mond Subbasin). The study area, Helle and Mond basins, with about 21,274, 47653 km2 area,respectively are located in the south of Iran. The Helle basin approximately is between 28° 20'N and 30° 10'N latitudes and between 50° E and 52° 20'E longitudes and Mond basin is between 27° 20' and 29° 55' latitudes and between 51° 15' and 30° 27'E longitudes.These basins are located in sides of a massive sources of moisture, Persian Gulf. In this study we investigate the data of daily rainfall of 37 synoptic and meteorological station of study area during 1991 to 2011(20 years) to extraction the atmospheric patterns lead top heavy rainfall. In this study in order to archiving heavy rainfall days based on 95 percentile in study area, the data of sea level pressure, geopotantial high of 300 and 500 hp and also data of verticit and stream line and omega in the spatial framework of -10 to 100 longitude and 10 to 70 Latitude has been selected. Then we create the sea level pressure matrix as rainfall associated days, based on Lond method of Correlation to classify days. Our founding indicated that the main synoptic systems that lead to heavy rainfall is related to low pressure in eastern Mediterranean and southern part of Caspian sea. So that in detected rainfalls patterns shown that the transporting moisture from nearby sea by high pressure of Saudi Arabia by associating eastern Mediterranean low pressure and deep strong trough in east and southern part of Caspian sea cause heavy rainfall events in study area. So that the low pressure located in eastern and southern portion of Caspian sea could affect the study area. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
سعید بلیانی | saeed balyani
محمد سلیقه | mohammad saligheh
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jsaeh.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-3-49&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
تخصصی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|
